Το έμφραγμα

Το έμφραγμα και ο μύθος του

Για να αρχίσει να δημιουργείται έμφραγμα του μυοκαρδίου θα πρέπει να θρομβωθεί και να παραμείνει κλειστή μια στεφανιαία αρτηρία τουλάχιστον επί 20 έως 30 λεπτά. Ακολούθως, και εφόσον η στεφανιαία αρτηρία παραμείνει κλειστή, το έμφραγμα ολοκληρώνεται μέσα στις πρώτες 3 ώρες.

Γράφει: Κρεμαστινός Δημήτριος
Καθηγητής Καρδιολογίας

 

Η κλασική Καρδιολογία γράφει ότι το έμφραγμα του μυοκαρδίου είναι η βασική αιτία του αιφνιδίου θανάτου στους αρρώστους που πάσχουν από στεφανιαία νόσο.
Όμως, αυτό δεν είναι ακριβές. Σύμφωνα με τη σύγχρονη Καρδιολογία, για να αρχίσει να δημιουργείται έμφραγμα του μυοκαρδίου θα πρέπει να θρομβωθεί και να παραμείνει κλειστή μια στεφανιαία αρτηρία τουλάχιστον επί 20 έως 30 λεπτά. Ακολούθως, και εφόσον η στεφανιαία αρτηρία παραμείνει κλειστή, το έμφραγμα ολοκληρώνεται μέσα στις πρώτες 3 ώρες.
Όμως, ο κίνδυνος του αιφνιδίου θανάτου αρχίζει από τα πρώτα λεπτά, πολλές φορές πριν καν αρχίσει ο πόνος. Στις περισσότερες, μάλιστα, περιπτώσεις ο αιφνίδιος θάνατος συμβαίνει τα πρώτα λεπτά με την έναρξη μιας δυσφορίας που την αισθάνεται ο άρρωστος, κυρίως, στο κέντρο του στήθους.
Για το λόγο αυτόν, είναι επιτακτική η ανάγκη να βρίσκεται στα πρώτα κρίσιμα λεπτά κοντά στον άρρωστο η κινητή μονάδα εμφραγμάτων ή η μοτοσικλέτα - μονάδα με ιατρό και νοσηλευτή εφοδιασμένους με απινιδωτή και όλα τα απαραίτητα φάρμακα. Εάν αρχίσει η θρομβόλυση στα πρώτα λεπτά, ή εάν φθάσει ο άρρωστος στην πρώτη μισή ώρα σε οργανωμένη Καρδιολογική Μονάδα, το έμφραγμα ανατρέπεται τελείως. Γιατί τότε επιχειρείται η αγγειοπλαστική της διασώσεως.
Σήμερα, στο Αττικό νοσοκομείο λειτουργεί τέτοια ομάδα καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας σε καθημερινή βάση, έτσι ώστε, όταν ο άρρωστος προσέλθει μέσα στην πρώτη ώρα, το έμφραγμα δεν εγκαθίσταται, ή η βλάβη του μυοκαρδίου που προκαλείται είναι μικρή. Γι’ αυτό, η σύγχρονη Καρδιολογία έπαψε πλέον να μιλά για έμφραγμα, αλλά για μια δυναμική κατάσταση, η οποία αρχίζει π.χ. από τη δημιουργία θρόμβου μέχρι και το ολοκληρωμένο μικρό ή μεγάλο έμφραγμα του μυοκαρδίου.
Ο θρόμβος δημιουργείται μέσα σε μια στεφανιαία αρτηρία πάνω σε μια διάβρωση του εσωτερικού χιτώνα της αρτηρίας, ή πάνω σε μια μικρή σπασμένη αθηροσκληρωτική πλάκα, ή σε παρατεταμένο σπασμό μιας αρτηρίας. Τότε ακριβώς αρχίζει η περιπέτεια του οξέος στεφανιαίου συνδρόμου που δε γνωρίζει κανείς που θα καταλήξει.
Ο θρόμβος αποτελεί την αιτία όλων των δεινών. Κομμάτια ενός θρόμβου μπορεί να ξεκολλήσουν και να δημιουργήσουν μικρά έμβολα σε μικρότερες στεφανιαίες αρτηρίες προκαλώντας ηλεκτρικό βραχυκύκλωμα, με αποτέλεσμα τον αιφνίδιο θάνατο του ασθενούς πριν καν ο θρόμβος αποφράξει πλήρως την αρτηρία και δημιουργήσει τον πόνο της ισχαιμίας ή του εμφράγματος του μυοκαρδίου.
Ο θρόμβος μπορεί σιγά σιγά να κλείσει πλήρως την αρτηρία και να προκαλέσει πόνο στο στήθος, ο οποίος γίνεται ασταθής στηθάγχη, και, στη συνέχεια, να δημιουργήσει έμφραγμα του μυοκαρδίου, εάν αποφράξει πλήρως την αρτηρία για πάνω από 20 – 30 λεπτά. Έτσι, λοιπόν, το έμφραγμα δεν είναι ο κυριότερος εχθρός του ανθρώπου, αλλά τα οξέα στεφανιαία σύνδρομα, μέρος των οποίων αποτελεί και το έμφραγμα.
Το έμφραγμα μπορεί να αποτραπεί ή να περιορισθεί με τη θρομβόλυση ή την αγγειοπλαστική της διασώσεως. Όμως, ο αιφνίδιος θάνατος ελλοχεύει, κυρίως, πριν από την εγκατάσταση του εμφράγματος στον τελείως ασυμπτωματικό ή ολιγοσυμπτωματικό άρρωστο, που αισθάνεται μια αναίτια περίεργη δυσφορία, ή κάψιμο ή πίεση στο θώρακα.
Γι’ αυτό, όχι μόνον ο κλασικός πόνος με τις αντανακλάσεις στο λαιμό, την ωμοπλάτη, τα χέρια ή το στομάχι, αλλά και η περίεργη, απότομη δυσφορία, η πίεση ή το «κάψιμο» στο κέντρο του στήθους πρέπει να ενεργοποιούν κάθε άτομο, ούτως ώστε, με όλους τους τρόπους και το ταχύτερο δυνατό, να βρεθεί κοντά σε μια οργανωμένη Καρδιολογική Μονάδα.
iatronet

Categories: iatrika

Πρόληψη για την στεφανιαία νόσο

Πρόληψη για την στεφανιαία νόσο ή ισχαιμική καρδιοπάθεια

Η στεφανιαία νόσος ή ισχαιμική καρδιοπάθεια, είναι μια συχνή και σοβαρή πάθηση της καρδιάς. Οφείλεται σε σκλήρυνση και στένωση των στεφανιαίων αγγείων, τα οποία διοχετεύουν αίμα στον καρδιακό μυ. Μπορεί να εκδηλωθεί είτε με τη μορφή της στηθάγχης, είτε με τη μορφή εμφράγματος.

Πηγή: Ελληνική Εταιρία Προαγωγής και Αγωγής της Υγείας

 

Η στεφανιαία νόσος ή ισχαιμική καρδιοπάθεια, είναι μια συχνή και σοβαρή πάθηση της καρδιάς. Οφείλεται σε σκλήρυνση και στένωση των στεφανιαίων αγγείων, τα οποία διοχετεύουν αίμα στον καρδιακό μυ. Μπορεί να εκδηλωθεί είτε με τη μορφή της στηθάγχης, είτε με τη μορφή εμφράγματος.
Σχεδόν σε όλες τις περιπτώσεις η στεφανιαία νόσος προκαλείται από τη σταδιακή δημιουργία της λεγόμενης αθηρωματικής πλάκας με την εναπόθεση λιπαρών ουσιών στο εσωτερικό τοίχωμα των στεφανιαίων αγγείων. Η στένωση των στεφανιαίων αρτηριών οφείλεται ακριβώς στην δημιουργία αυτής της αθηρωματικής πλάκας. Η πλήρης απόφραξη μιας στεφανιαίας αρτηρίας προκαλεί το έμφραγμα του μυοκαρδίου, που συχνά οδηγεί άμεσα σε θάνατο.
Σήμερα γνωρίζουμε τους πιο σημαντικούς παράγοντες που ευνοούν την εμφάνιση της στεφανιαίας νόσου. Οι παράγοντες αυτοί, που ονομάζονται και παράγοντες κινδύνου, είναι:

• το κάπνισμα
• η υπέρταση
• ο σακχαρώδης διαβήτης
• η καθιστική ζωή
• η υπερχοληστερολαιμία, δηλαδή τα αυξημένα επίπεδα χοληστερόλης ή κοινής χοληστερίνης στο αίμα

Το κάπνισμα αποτελεί σημαντικό παράγοντα κινδύνου για έμφραγμα του μυοκαρδίου και αιφνίδιο θάνατο. Η στεφανιαία νόσος είναι 4 φορές πιο συχνή στους καπνιστές 15 τσιγάρων ημερησίως και πάνω, απ' ότι στους μη- καπνιστές.
Όσο για τη χοληστερόλη, όσο αυξάνονται τα επίπεδά της στο αίμα, τόσο αυξάνει και ο κίνδυνος εμφάνισης ισχαιμικής καρδιοπάθειας. Ο κίνδυνος αυτός είναι 4 φορές μεγαλύτερος στα άτομα που η χοληστερόλη τους ξεπερνάει τα 260 mg %, σε σχέση με τα άτομα που έχουν χοληστερόλη χαμηλότερη από 200 mg %. Σε ότι αφορά την αρτηριακή πίεση, ο κίνδυνος εμφάνισης στεφανιαίας νόσου σε άτομα που η συστολική τους πίεση είναι πάνω από 16 είναι 2,3 φορές μεγαλύτερος, απ' ότι σε άτομα που βρίσκονται σε επίπεδα χαμηλότερα από 14. Ο σακχαρώδης διαβήτης διπλασιάζει τη συχνότητα της ισχαιμικής καρδιοπάθειας. Τέλος η καθιστική ζωή αποτελεί έναν επιπρόσθετο παράγοντα κινδύνου.
Κάθε ένας από τους παράγοντες που αναφέρθηκαν μπορεί να οδηγήσει στην εμφάνιση στεφανιαίας νόσου, όμως ο συνδυασμός δύο ή περισσοτέρων από αυτούς τους παράγοντες είναι πολύ πιο επικίνδυνος.
Επίσης κάποιο ρόλο φαίνεται να παίζει και η κληρονομικότητα, ενώ οι άνδρες έχουν γενικά μεγαλύτερη προδιάθεση στην εμφάνιση της νόσου απ' ότι οι γυναίκες.H πρόληψη της στεφανιαίας νόσου βασίζεται στον έλεγχο των παραγόντων κινδύνου που αναφέρθηκαν.
Σημαντικό ρόλο παίζει η υγιεινή διατροφή και η σωματική άσκηση. Όταν η καθημερινή διατροφή βασίζεται κυρίως σε λαχανικά, φρούτα, δημητριακά, ψάρι και πουλερικά και λιγότερο σε κόκκινο κρέας, αλλαντικά και γαλακτοκομικά, ο κίνδυνος να εμφανίσει ένα άτομο υψηλά επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα μειώνεται κατά πολύ. Η διατήρηση του φυσιολογικού βάρους και η αποφυγή της παχυσαρκίας προστατεύει και από την υψηλή χοληστερόλη, και από την υπέρταση και από την εμφάνιση σακχαρώδη διαβήτη. Την ίδια προστατευτική δράση ασκεί και η καθημερινή σωματική άσκηση. Επίσης η διακοπή του καπνίσματος, ή καλύτερα η εξ αρχής αποφυγή της καπνιστικής συνήθειας είναι ένας πολύ ισχυρός προστατευτικός παράγοντας απέναντι στη στεφανιαία νόσο. Λόγω της μεγάλης σημασίας της χοληστερόλης, της υπέρτασης και του σακχαρώδη διαβήτη στην εμφάνιση της στεφανιαίας νόσου, αλλά και άλλων παθήσεων, θεωρείται σήμερα σημαντικό να ελέγχονται συστηματικά οι παράγοντες αυτοί σε όλους τους ενήλικες και των δύο φύλων, με περιοδικές προληπτικές εξετάσεις. Έτσι μπορούμε να ανακαλύψουμε έγκαιρα τους παράγοντες αυτούς και να τους αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά με την κατάλληλη δίαιτα και σε ορισμένες περιπτώσεις και με φαρμακευτική αγωγή.
Ο έλεγχος των παραγόντων κινδύνου που αναφέρθηκαν, έχει μεγάλη σημασία όχι μόνο στα άτομα που δεν έχουν αναπτύξει ακόμη την στεφανιαία νόσο, αλλά και στα άτομα που ήδη πάσχουν από αυτήν, ακόμη και σε όσους έχουν υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση (by pass).
Ελέγχοντας τους παράγοντες αυτούς μειώνουμε σημαντικά τον κίνδυνο εμφάνισης επιπλοκών της νόσου και κυρίως τον κίνδυνο εκδήλωσης ενός εμφράγματος του μυοκαρδίου
ΙΑΤΡΟΝΕΤ

Categories: iatrika

Λεφτά υπάρχουν για το νοίκι στο υπουργείο Υγείας, αλλά όχι για τους παρόχους υπηρεσίων υγείας ή τους εφημερεύοντες γιατρούς.

Με απόφαση του υπουργείου Υγείας εγκρίθηκε η δέσμευση του ποσού των 2.261.000 ευρώ προκειμένου να πληρωθεί το ενοίκιο του κτιρίου του υπουργείου Υγείας στη Λεωφόρο Κηφισίας, για το 2014.

Στο κτίριο αυτό στεγάζεται η διοίκηση και η κεντρική υπηρεσία του ΕΟΠΥΥ και το ΕΚΕΠΥ (Εθνικό Κέντρο Επιχειρήσεων Υγείας).

Το υπουργείο Υγείας σύμφωνα με την τελευταία καταγραφή της περιουσίας των υπουργείων, διαθέτει περίπου 2.490 ακίνητα (609 κτίρια, 536 επαγγελματικά ακίνητα, 504 κατοικίες, 498 αγροτεμάχια, 319 οικόπεδα και 24 αποθήκες).

Σημειώνεται ότι το κτίριο του υπουργείου Υγείας στη Λεωφ. Κηφισίας, όπως και άλλα 13 ακίνητα του Δημοσίου (ανάμε΄σα τους τα υπουργεία Παιδείας, Δικαιοσύνης, και η ΓΑΔΑ) ανήκουν στη Eurobank, η οποία τα εκμισθώνει στο ελληνικό δημόσιο για 20 χρόνια.

 Πηγή: http://www.onmed.gr/ygeia-politiki/item/319496-ti-enoikio-plironei-to-yp-ygeias-gia-to-ktirio-sti-leof-kifisias#ixzz3EOtth7XX

Categories: iatrika, politika

νέος βηματοδότης

Ένας νέος βηματοδότης χωρίς μπαταρία, ο οποίος βασίζεται στο μηχανισμό ενός αυτόματου ρολογιού χειρός και αντλεί ενέργεια από τους χτύπους της ίδιας της καρδιάς παρουσιάστηκε χθες, κλέβοντας την παράσταση, στο ετήσιο συνέδριο της Ευρωπαϊκής Καρδιολογικής Εταιρείας, που πραγματοποιείται στη Βαρκελώνη και έχει θέμα την «Καινοτομία στην Καρδιολογία».
Δημιουργός του νέου βηματοδότη είναι ο Ελβετός Adrian Zurbuchen, ο οποίος κάνει το διδακτορικό του στην ομάδα Cardiovascular Engineering Group στο πανεπιστήμιο της Βέρνης. Ο βηματοδότης βασίστηκε σε μία ιδέα, που παρουσίασε πριν από 4 χρόνια, ο καθηγητής Rolf Vogel από το ίδιο πανεπιστήμιο.
Το πρωτότυπο έχει δοκιμαστεί με επιτυχία στο εργαστήριο και στις καρδιές πειραματόζωων. Ο νέος βηματοδότης δείχνει να ξεπερνά τα δύο βασικά μειονεκτήματα των σημερινών βηματοδοτών: Πρώτον, δεν έχει ανάγκη να εισαχθούν ηλεκτρόδια στον καρδιακό μυ, γεγονός που εγκυμονεί κινδύνους για τον ασθενή – έστω και ελάχιστους- και δεύτερον, δεν χρειάζεται αντικατάσταση η μπαταρία!
«Η περίπτωση αυτή είναι ένα μικρό μόνο δείγμα για το πώς η καινοτομία μπορεί να προσφέρει αποτελεσματικές και οικονομικά συμφέρουσες λύσεις στην αντιμετώπιση των καρδιαγγειακών παθήσεων. Καινοτομία δεν σημαίνει μόνο νέες ιατρικές συσκευές ή φάρμακα, αλλά έχουμε ανάγκη νέων ιδεών στην εκπαίδευση και στην καθημερινή κλινική πράξη», δηλώνει ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Καρδιολογικής Εταιρείας, καθηγητής κ. Πάνος Βάρδας.
iatronet

Categories: iatrika

Το καρδιαγγειακό σύστημα

Το καρδιαγγειακό σύστημα (Καρδιά - Αγγεία)

   

 

Όλα τα κύτταρα του οργανισμού μας για να διατηρηθούν στη ζωή και να επιτελέσουν τις λειτουργίες τους χρειάζονται οξυγόνο και θρεπτικές ουσίες.
Ο εφοδιασμός αυτός γίνεται από το αίμα το οποίο ταυτόχρονα παραλαμβάνει από τα κύτταρα τις άχρηστες ουσίες. Για να επιτελέσει το αίμα τον προορισμό του, πρέπει να "κυκλοφορεί" συνεχώς. Οι σωλήνες μέσα στους οποίους τρέχει το αίμα ονομάζονται αιμοφόρα αγγεία, η δε καρδιά είναι η αντλία πού δίνει στο αίμα την ώθηση για να κυκλοφορήσει.
Η καρδιά και τα αιμοφόρα αγγεία αποτελούν μαζί  καρδιαγγειακό σύστημα.

Η καρδιά μια καταπληκτική αντλία

Η καρδιά, κατά μέσο όρο, ζυγίζει 300 ως 350 γραμμάρια. Το μεγαλύτερο δε μέρος από αυτό το βάρος οφείλεται στο μυϊκό ιστό (το μυοκάρδιο), από τον οποίο αποτελούνται τα τοιχώματά της κατά το μεγαλύτερο μέρος τους. Ο μυϊκός αυτός ιστός παρέχει επίσης, με τη λειτουργία του, και τη μηχανική ενέργεια που απαιτείται για την αντλητική λειτουργία της καρδιάς.
Το μυοκάρδιο αποτελείται από κάπου 250 δισεκατομμύρια μυϊκές ίνες, δηλαδή κύτταρα μυϊκού ιστού, ανάμεσά τους δε εκτείνεται ένα πυκνότατο δίκτυο από άλλα τόσα τριχοειδή αγγεία, τα οποία χρειάζονται για τη τροφοδοσία του με αίμα.
Με αυτό μεταφέρονται σε αυτές τις μυϊκές ίνες το οξυγόνο και όλες οι άλλες θρεπτικές ουσίες και τα λοιπά στοιχεία που απαιτούνται για τη συντήρηση και τη λειτουργία του, και απομακρύνονται το διοξείδιο του άνθρακα και όλες οι άλλες άχρηστες και επιβλαβείς ουσίες που παράγονται ως προϊόντα του μεταβολισμού του μυοκαρδίου.
Στο τριχοειδικό αυτό δίκτυο το αίμα φτάνει με τις δυο στεφανιαίες αρτηρίες και τους κλάδους τους, και απάγεται με φλέβες, που τελικά σχηματίζουν το στεφανιαίο κόλπο. Το ποσό του αίματος που διακινείται μέσα απ' αυτό το δίκτυο, είναι κάπου 220 κυβικά εκατοστόμετρα ανά λεπτό, και σε περίπτωση που το άτομο βρίσκεται σε κατάσταση έντονης μυϊκής δραστηριότητας, μπορεί να φτάνει, ή και να ξεπερνά το ένα λίτρο ανά λεπτό.
Η καρδιά, κατ' αντίθεση με τους άλλους μυς του σώματος, δεν χρειάζεται κανένα εξωγενές νευρικό ερέθισμα για να συστέλλεται, γιατί διεγείρεται από δικό της ενδογενές αυτόματο σύστημα παραγωγής και αγωγής των διεγέρσεων.
Η λειτουργία όμως αυτού του συστήματος ρυθμίζεται με το νευρικό και το ενδοκρινικό σύστημα με τέτοιο τρόπο, ώστε η λειτουργία της καρδιάς να προσαρμόζεται κάθε στιγμή προς τις απαιτήσεις του οργανισμού μας.
Έτσι, η καρδιά επιτελεί κάπου 70 συστολές ανά λεπτό, όταν βρισκόμαστε σε κατάσταση ηρεμίας, αλλά μπορεί να φτάνει να επιτελεί ακόμα και 200 συστολές ανά λεπτό, όταν απαιτείται να αποστέλλει πολύ περισσότερο αίμα προς τις αρτηρίες.
Σε κάθε συστολή της η καρδιά εξαποστέλλει προς τις αρτηρίες κάπου 70 κυβικά εκατοστόμετρα αίματος (και άλλο τόσο προς τους πνεύμονες). Σε περιπτώσεις όμως που οι απαιτήσεις του οργανισμού είναι μεγαλύτερες, αυτό το ποσό μπορεί να αυξάνεται ακόμα και σε 180 κυβικά εκατοστόμετρα.
Έτσι, η καρδιά μας, όταν βρισκόμαστε σε κατάσταση ηρεμίας εξαποστέλλει προς τις αρτηρίες περίπου 5 λίτρα αίματος ανά λεπτό. Σε κατάσταση όμως έντονης μυϊκής δραστηριότητας του ατόμου, αυτό το ποσό μπορεί να αυξηθεί σε 30 ή και κάπως περισσότερα λίτρα.

Με άλλα λόγια:

• Η καρδιά μας εκτελεί πάνω από 100.000 συστολές ανά 24ωρο, δηλαδή σε μια ζωή γύρω στα 75 χρόνια, η καρδιά μας συστέλλεται κάπου τρία δισεκατομμύρια φορές.
• Εκτοξεύει προς τις αρτηρίες κάπου 7.500 λίτρα αίματος ανά 24ωρο (και άλλα τόσα προς τους πνεύμονες), δηλαδή περίπου 2.800 κυβικά μέτρα αίματος το χρόνο, ή κάπου 200.000 κυβικά μέτρα σε μια ολόκληρη ζωή (και άλλα τόσο προς τους πνεύμονες)
• Το μηχανικό έργο που παράγεται από την καρδιά είναι κάπου 12.000 χιλιογραμμόμετρα ανά 24ωρο (που αντιστοιχεί με την ανύψωση βάρους 12 τόνων σε ύψος ενός μέτρου), δηλαδή κάπου 4,5 εκατομμύρια χιλιογραμμόμετρα το χρόνο (ανύψωση βάρους 4.500 τόνων σε ύψος ενός μέτρου, ή αν θέλετε, ανύψωση βάρους ενός τόνου σε ύψος 4,5 χιλιομέτρων), και σε μια ολόκληρη ζωή κάπου 350 εκατομμύρια χιλιογραμμόμετρα (ανύψωση 350.000 τόνων σε ύψος ενός μέτρου, ή, αν θέλετε, ανύψωση βάρους ενός τόνου σε ύψος 350 χιλιομέτρων !). Και για να είναι πιο σαφές, αυτό το μηχανικό έργο αντιστοιχεί με την ανύψωση βάρους ενός τόνου, από την επιφάνεια της θάλασσας ως την υψηλότερη κορυφή του κόσμου, το Έβερεστ των Ιμαλάϊων, 40 φορές!
• Ολόκληρο αυτό το μηχανικό έργο, η καρδιά του ανθρώπου το επιτελεί με την κατανάλωση ενέργειας 180 μεγάλων θερμίδων (180 kcal), ανά 24ωρο, δηλαδή με ενέργεια που μπορεί να προέλθει από δυο αυγά!

Categories: iatrika