Κυριακή 29 Νοεμβρίου 2020

Myocardial Infarction Clinical Keys

 



Myocardial Infarction Clinical Keys

Yasmine S. Ali, MD          November 13, 2020

Myocardial infarction (MI) is one of the leading causes of death worldwide for men and women of all races. More than 800,000 MIs occur in the United States each year. Commonly referred to as "heart attack," MI is the irreversible death (necrosis) of heart muscle secondary to prolonged lack of oxygen supply (ischemia). MI usually results from an imbalance in oxygen supply and demand, which is most often caused by plaque rupture with thrombus formation in an epicardial coronary artery, resulting in an acute reduction of blood supply to a portion of the myocardium.

In response to the ongoing COVID-19 pandemic, the American College of Cardiology (ACC) released guidance regarding cardiac implications. Among the recommendations was a reminder to providers that classic symptoms and typical presentation of acute MI may be overshadowed in the context of COVID-19, leading to underdiagnosis.

Which of the following is most accurate regarding the presentation of MI?

Your Peers Chose: 

In some individuals, the only reported symptom of MI is epigastric pain[*]

 78%

Most MIs occur in the evening, typically after the final meal of the day

 5%

Pain that radiates above the chest and into the neck, shoulder, and jaws strongly suggests a diagnosis other than MI

 14%

 A positive family history requires at least two male or female relatives aged 60 years or younger who experienced an MI

 3%

Patients with typical acute MI usually present with chest pain and may have prodromal symptoms of fatigue, chest discomfort, or malaise in the days preceding the event; alternatively, typical STEMI may occur suddenly without warning.

The typical chest pain of acute MI is usually intense and unremitting for 30-60 minutes. It is retrosternal and often radiates up to the neck, shoulder, and jaw and down to the left arm. The chest pain is usually described as a substernal pressure sensation that is also perceived as squeezing, aching, burning, or even sharp. In some patients, the symptom is epigastric, with a feeling of indigestion or of fullness and gas. This may be the only reported symptom of MI in some patients.

MI occurs most often in the early morning hours. Mechanisms that may explain this circadian variation include the morning increase in sympathetic tone leading to increases in blood pressure, heart rate, coronary vascular tone, and myocardial contractility; the morning increase in blood viscosity, coagulability, and platelet aggregability; and the increased morning levels of serum cortisol and plasma catecholamines leading to sympathetic overactivity, thereby resulting in increased myocardial demand.

A high index of suspicion for MI should be maintained, especially when evaluating women, patients with diabetes, older patients, patients with dementia, patients with a history of heart failure, cocaine users, patients with hypercholesterolemia, and patients with a positive family history for early coronary disease. A positive family history includes any first-degree male relative aged 45 years or younger or any first-degree female relative aged 55 years or younger who experienced an MI or required coronary revascularization.

Symptoms of MI include the following:

  • Anxiety, commonly described as a sense of impending doom

  • Pain or discomfort in the arms, left shoulder, back, neck, jaw, or stomach

  • Lightheadedness, with or without syncope

  • Cough

  • Nausea, with or without vomiting

  • Profuse sweating

  • Shortness of breath

  • Wheezing

  • Rapid or irregular heart rate

  • Fullness, indigestion, or choking feeling

Which of the following is most accurate regarding the physical examination findings associated with MI?

Your Peers Chose: 

In patients with acute inferior-wall MI with right ventricular involvement, distention of neck veins is commonly described as a sign of failure of the right ventricle

 66%[*]

Decreased blood pressure excludes a diagnosis of acute MI

 4%

Fever associated with MI typically occurs after the initial 48 hours, and increased body temperature is typically correlated with decreased left ventricular function

 9%

A new mitral regurgitation murmur (typically holosystolic near the apex) in patients with MI indicates the presence of left bundle branch block

 21%

Physical examination findings for MI vary; one patient may be comfortable in bed, with normal examination results, whereas another patient may be in severe pain, with significant respiratory distress and a need for ventilatory support.

In patients with acute inferior-wall MI with right ventricular involvement, distention of neck veins is commonly described as a sign of failure of the right ventricle. Impaired right ventricular function also leads to systemic venous hypertension, edema, and hepatomegaly.

In general, the patient's blood pressure is initially elevated (hypertension due to peripheral arterial vasoconstriction resulting from an adrenergic response to pain, anxiety, and ventricular dysfunction). Alternatively, hypotension can also be seen. Usually, this indicates either right ventricular MI or severe left ventricular dysfunction due to a large infarct area or impaired global cardiac contractility.

Fever is usually present within 24-48 hours, with the temperature curve generally parallel to the time course of elevations of the blood creatine kinase level. Left ventricular function and peak body temperature or determined markers of inflammation are not significantly correlated.

On palpation, lateral displacement of the apical impulse, dyskinesis, a palpable S4 gallop, and a soft S1 sound may be found. These signs indicate diminished contractility of the compromised left ventricle. Paradoxical splitting of S2 may reflect the presence of left bundle branch block or prolongation of the pre-ejection period with delayed closure of the aortic valve, despite decreased stroke volume. A new mitral regurgitation murmur (typically holosystolic near the apex) indicates papillary muscle dysfunction or rupture, or mitral annular dilatation; it may be audible even when cardiac output is substantially decreased.

Which of the following is most accurate regarding the definition of MI, according to the Joint European Society of Cardiology/ACC/American Heart Association/World Heart Federation Task Force?

Your Peers Chose: 

In patients with MI, myocardial injury is only considered acute if there is a rise in high-sensitivity cardiac troponin (cTn) levels, as opposed to a fall in cTn levels

 50%

Identification of a coronary thrombus by angiography distinguishes type 1 and type 2 MI

 31%[*]

 Coronary intervention-related MI requires cTn values > 10 times the 99th percentile upper reference limit

 9%

 Patients with MI may have decreased cTn values and marked increases in ejection fraction due to sepsis caused by endotoxin

 10%

According to the Fourth Universal Definition of Myocardial Infarction, detection of an elevated cTn value above the 99th percentile upper reference limit is defined as myocardial injury. The injury is considered acute if there is a rise in cTn values, a fall in cTn values, or both.

The criteria for type 1 MI includes detection of a rise and/or fall of cTn values with at least one value above the 99th percentile and with at least one of the following:

  • Symptoms of acute myocardial ischemia

  • New ischemic ECG changes

  • Development of pathologic Q waves

  • Imaging evidence of new loss of viable myocardium or new regional wall motion abnormality in a pattern consistent with an ischemic etiology

  • Identification of a coronary thrombus by angiography including intracoronary imaging or at autopsy

The criteria for type 2 MI includes detection of a rise and/or fall of cTn with at least one value above the 99th percentile and evidence of an imbalance between myocardial oxygen supply and demand unrelated to coronary thrombosis, requiring at least one of the following:

  • Symptoms of acute myocardial ischemia

  • New ischemic ECG changes

  • Development of pathologic Q waves

  • Imaging evidence of new loss of viable myocardium or a new regional wall-motion abnormality in a pattern consistent with an ischemic etiology

Coronary intervention–related MI is arbitrarily defined by elevation of cTn values greater than five times the 99th percentile upper reference limit in patients with normal baseline values. Coronary artery bypass grafting–related MI is arbitrarily defined as elevation of cTn values > 10 times the 99th percentile URL in patients with normal baseline cTn values.

Patients may have elevated cTn values and marked decreases in ejection fraction due to sepsis caused by endotoxin, with myocardial function recovering completely with normal ejection fraction once the sepsis is treated.

Which of the following is recommended for the management of patients with acute MI during the COVID-19 pandemic, according to a consensus statement from the Society for Cardiovascular Angiography and Interventions, the ACC, and the American College of Emergency Physicians?

Your Peers Chose: 

A fibrinolysis-first approach is recommended for all patients who present with ST-segment elevation MI (STEMI) during the COVID-19 pandemic

 15%

Direct transport of patients with STEMI to the cardiac catheterization laboratory (CCL) is recommended during the COVID-19 pandemic, as opposed to initial assessment in the emergency department

 18%

Primary percutaneous coronary intervention (PCI) remains the standard of care for patients with STEMI presenting to PCI centers within 90 minutes of first medical contact during the COVID-19 pandemic

 54%[*]

 All patients with COVID-19 who have ST elevation with or without an acute coronary occlusion should undergo reperfusion strategies and/or advanced mechanical support

 13%

According to a consensus statement on the management of acute MI during the COVID-19 pandemic, primary PCI remains the standard of care for patients presenting to PCI centers (≤ 90 minutes of first medical contact) during the COVID-19 pandemic. Each primary PCI center should monitor the ability to provide timely primary PCI on the basis of availability of staff and personal protective equipment; need for additional testing; and need for a designated CCL, which will require terminal cleaning after each procedure. In the absence of these resources, a fibrinolysis-first approach should be considered.

Owing to the logistical issues and time delays secondary to diagnostic uncertainty of STEMI with COVID-19, direct transport of the patient to the CCL is not recommended. The consensus statement recommends initial assessment of all patients with STEMI in the emergency department during the COVID-19 pandemic. The attending interventional cardiologist should be notified without activation of the entire STEMI team until the plan for CCL activation is confirmed.

This consensus statement notes that not all patients with COVID-19 who have ST elevation with or without an acute coronary occlusion will benefit from any reperfusion strategy or advanced mechanical support.

Which of the following is most commonly recognized as an absolute contraindication to fibrinolytic therapy in patients with STEMI?

Your Peers Chose: 

Prior ischemic stroke within the past 6 months

 14%

 Systolic blood pressure > 160 mm Hg or diastolic blood pressure > 100 mm Hg

 8%

 Suspected aortic dissection[*]

 76%

 Current menses

 2%

Absolute contraindications to fibrinolytic therapy in patients with STEMI include the following:

  • Any prior intracranial hemorrhage

  • Known structural cerebral vascular lesion

  • Known intracranial neoplasm (primary or metastatic)

  • Ischemic stroke within the past 3 months (except for acute stroke within 4.5 hours)

  • Suspected aortic dissection

  • Active bleeding or bleeding diathesis (excluding menses)

  • Significant closed-head or facial trauma within 3 months

  • Intracranial or intraspinal surgery within 2 months

  • Severe uncontrolled hypertension (unresponsive to emergency therapy)

  • For streptokinase (no longer marketed in the United States), treatment within the previous 6 months

Relative contraindications include the following:

  • History of chronic, severe, poorly controlled hypertension

  • Systolic blood pressure > 180 mm Hg or diastolic blood pressure > 110 mm Hg

  • History of ischemic stroke > 3 months prior

  • Dementia

  • Known intracranial pathology not covered in absolute contraindications

  • Traumatic or prolonged cardiopulmonary resuscitation lasting > 10 minutes

  • Recent (within 2-4 weeks) internal bleeding

  • Noncompressible vascular punctures

  • Pregnancy

  • Active peptic ulcer disease

  • Current use of anticoagulants

  • For streptokinase (no longer marketed in the United States), prior exposure (> 5 days previously) or prior allergic reaction to these agents



ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΥ

 29/11/2020 Myocardial Infarction

 Clinical Presentation: 

History, Physical Examination 

 Author: A Maziar Zafari, MD, PhD, FACC, FAHA; Chief Editor: Eric H Yang, MD more... PRESENTATION History 

The patient’s history is critical in diagnosing myocardial infarction (MI) and sometimes may provide the only clues that lead to the diagnosis in the initial phases of the patient presentation. Patients with typical acute MI usually present with chest pain and may have prodromal symptoms of fatigue, chest discomfort, or malaise in the days preceding the event; alternatively, typical STelevation MI (STEMI) may occur suddenly without warning. The typical chest pain of acute MI usually is intense and unremitting for 30-60 minutes. It is retrosternal and often radiates up to the neck, shoulder, and jaws, and down to the left arm. The chest pain is usually described as a substernal pressure sensation that is also perceived as squeezing, aching, burning, or even sharp. In some patients, the symptom is epigastric, with a feeling of indigestion or of fullness and gas. In some cases, patients do not recognize the chest pain, have an unusually high pain threshold, or have a disorder that impairs pain perception and results in a defective anginal warning system (eg, diabetes mellitus). In addition, some patients may have an altered mental status caused by medications or impaired cerebral perfusion. Elderly patients with preexisting altered mental status or dementia may have no recollection of recent symptoms and may have no complaints whatsoever. MI occurs most often in the early morning hours. Mechanisms that may explain this circadian variation include the morning increase in sympathetic tone leading to increases in blood pressure, heart rate, coronary vascular tone, and myocardial contractility; the morning increase in blood viscosity, coagulability, and platelet aggregability; and the increased morning levels of serum cortisol and plasma catecholamines leading to sympathetic overactivity, thereby resulting in increased myocardial demand. Initial rapid evaluation should include obtaining a brief history and performing a focused physical examination. Important elements of the history, such as characteristics of the pain and important associated symptoms, and past history of or risk factors for cardiovascular disease, are used to determine the likelihood that these symptoms represent acute coronary syndrome (ACS) and to predict the likelihood of clinical outcomes.

 [1] Several risk assessment scores and clinical prediction algorithms are used to help identify patients with ACS at increased risk of adverse outcomes, such as TIMI (Thrombolysis In Myocardial Infarction) risk score, the GRACE (Global Registry of Acute Coronary Events) risk score, and the 29/11/2020 
 Investigators have also proposed a novel risk scoring system that may have the potential to predict cardiovascular death in patients with acute MI; the CHA2DS2-VASc-CF takes into account cigarette smoking and a family history of coronary artery disease as risk factors. [46] In a retrospective study (2009-2016) comprising 4373 patients with acute MI (STEMI: n = 1427; NSTEMI: n = 2946) who presented to an emergency department and underwent cardiac catherization proceures, patients who experienced cardiac death in the follow-up period had significantly higher CHA2DS2-VASc and CHA2DS2-VASc-CF scores, and were more likely to have had major adverse cardiac events and hypertension, were older and current smokers, and have a family history of coronary artery disease; this group also had a significantly lower left ventricular ejection fraction and glomerular filtration rate than those who did not experience cardiovascular death. When the cutoff score for the CHA2DS2-VASc-CF was defined as greater than 3, there was a 78.4% sensitivity and 76.4% specificity for predicting long-term cardiovascular death. [46] A high index of suspicion for MI should be maintained, especially when evaluating women, patients with diabetes, older patients, patients with dementia, patients with a history of heart failure, cocaine users, patients with hypercholesterolemia, and patients with a positive family history for early coronary disease (see Etiology). A positive family history includes any first-degree male relative aged 45 years or younger or any first-degree female relative aged 55 years or younger who experienced an MI or the need for coronary revascularization. Other symptoms of myocardial infarction include the following: Anxiety, commonly described as a sense of impending doom Pain or discomfort in areas of the body, including the arms, left shoulder, back, neck, jaw, or stomach Lightheadedness, with or without syncope Cough Nausea, with or without vomiting Profuse sweating Shortness of breath Wheezing Rapid or irregular heart rate Fullness, indigestion, or choking feeling The patient may recall only an episode of indigestion as an indication of myocardial infarction (see Physical Examination). In some cases, patients do not recognize chest pain, possibly because they have a stoic outlook, have an unusually high pain threshold, have a disorder that impairs function of the nervous system and that results in a defective anginal warning system (eg, diabetes mellitus), or have obtundation caused by medication or impaired cerebral perfusion. Elderly patients with preexisting altered mental status or dementia may have no recollection of recent symptoms and may have no complaints whatsoever. 

Physical Examination  Physical examination findings for myocardial infarction (MI) can vary; one patient may be comfortable in bed, with normal examination results, whereas another patient may be in severe pain, with significant respiratory distress and a need for ventilatory support. Patients with ongoing symptoms usually lie quietly in bed and appear pale and diaphoretic. Vital signs Heart rate The patient's heart rate is often increased (tachycardia secondary to sympathoadrenal discharge). The pulse may be irregular because of ventricular ectopy, an accelerated idioventricular rhythm, ventricular tachycardia, atrial fibrillation or flutter, or other supraventricular arrhythmias. Depressed heart rate may also be present in some cases. Bradyarrhythmias may be attributable to impaired function of the sinus node. An atrioventricular (AV) nodal block or infranodal block may also be present. Unequal palpable pulses can be suggestive of the presence of aortic dissection, which commonly presents with chest pain radiating to the back, accompanied by a blood pressure difference of 15 mm Hg or greater between both arms and an aortic regurgitation murmur. Blood pressure In general, the patient's blood pressure is initially elevated (hypertension because of peripheral arterial vasoconstriction resulting from an adrenergic response to pain, anxiety, and ventricular dysfunction). However, it is not uncommon to have increased blood pressure as the precipitant of acute MI. Alternatively, hypotension can also be seen. Usually this indicates either right ventricular MI or severe left ventricular dysfunction due to a large infarct area or impaired global cardiac contractility. Respiratory rate The respiratory rate may be increased in response to pulmonary congestion or anxiety. Temperature Fever is usually present within 24-48 hours, with the temperature curve generally parallel to the time course of elevations of creatine kinase (CK) levels in the blood. Body temperature may occasionally exceed 102°F. [47, 48, 49] Neck veins In patients with acute inferior-wall MI with right ventricular involvement, distention of neck veins is commonly described as a sign of failure of the right ventricle. Impaired right ventricular function also leads to systemic venous hypertension, edema, and hepatomegaly. Heart On palpation, lateral displacement of the apical impulse, dyskinesis, a palpable S4 gallop, and a soft S1 sound may be found. These signs indicate diminished contractility of the compromised left ventricle. Paradoxical splitting of S2 may reflect the presence of left bundle-branch block or prolongation of the pre-ejection period with delayed closure of the aortic valve, despite decreased stroke volume. 29/11/2020 Myocardial Infarction Clinical Presentation: History, Physical Examination https://emedicine.medscape.com/article/155919-clinical#showall 4/4 A new mitral regurgitation murmur (typically holosystolic near the apex) indicates papillary muscle dysfunction or rupture, or mitral annular dilatation; it may be audible even when cardiac output is substantially decreased. A holosystolic murmur that radiates to the midsternal border and not to the back, possibly with a palpable thrill, suggests a ventricular septal rupture; such a rupture may occur as a complication in some patients with full-thickness MIs. With resistive flow and an enlarged pressure difference, the ventricular septal defect murmur becomes harsher, louder, and higher in pitch than before. A pericardial friction rub may be audible as a to-and-fro rasping sound; it is produced through sliding contact of inflammation-roughened surfaces. Chest Rales or wheezes may be auscultated; these occur secondary to pulmonary venous hypertension, which is associated with extensive acute left ventricular MI. Unilateral or bilateral pleural effusions may produce egophony at the lung bases. Abdomen Patients frequently develop tricuspid incompetence; hepatojugular reflux may be elicited even when hepatomegaly is not marked. A pulsatile abdominal mass may suggest an abdominal aortic aneurysm. Extremities Peripheral cyanosis, edema, pallor, diminished pulse volume, delayed rise, and delayed capillary refill may indicate vasoconstriction, diminished cardiac output, and right ventricular dysfunction or failure. Pulse and neck-vein patterns may reveal other associated abnormalities, as previously discussed. Differential Diagnoses TOP PICKS FOR YOU

Σάββατο 28 Νοεμβρίου 2020

COVID-19 Animation: What Happens If You Get Coronavirus?

In this septic hypotensive patient, will you give IVF or not?

Τρίτη 21 Ιουλίου 2020


ΚΟΣΜΟΣ 

Πόσο θανατηφόρος είναι τελικά ο νέος κορωνοϊός;

DONALD G. MCNEIL JR/THE NEW YORK TIMES
Η επικεφαλής του επιστημονικού τομέα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, δρ Σούμια Σβαμιναθάν, δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ότι η θνησιμότητα της COVID-19 είναι περίπου 0,6%. (Φωτ. FABRICE COFFRINI / REUTERS)
ΕΤΙΚΕΤΕΣ:Κορωνοϊός
Επτά μήνες πέρασαν από την εμφάνιση του νέου κορωνοϊού και έχει ήδη προσβάλει περισσότερους από 13,5 εκατομμύρια ανθρώπους, οδηγώντας στον θάνατο τουλάχιστον 585.000. Ακόμα όμως και σήμερα, παρότι οι επιστήμονες έχουν αποκρυπτογραφήσει πολλά από τα μυστήρια του νέου παθογόνου παράγοντα, εξακολουθούν να μην μπορούν να απαντήσουν σε ένα θεμελιώδες ερώτημα: Πόσο θανατηφόρος είναι ο νέος κορωνοϊός;
Τον περασμένο μήνα η απάντηση στην ερώτηση κατέστη απείρως πολυπλοκότερη, μετά τη δημοσιοποίηση στοιχείων του αμερικανικού Κέντρου Ελέγχου Νοσημάτων και Πρόληψης (CDC), τα οποία υποδεικνύουν ότι για κάθε επιβεβαιωμένο κρούσμα, παραμένουν αδιάγνωστα άλλα δέκα, είτε επειδή οι ασθενείς είναι εντελώς ασυμπτωματικοί, είτε επειδή έχουν πολύ ήπια συμπτώματα. Σε ανάλογο συμπέρασμα κατέληξε και η Βρετανική Στατιστική Υπηρεσία, σύμφωνα με την οποία το ποσοστό των ασυμπτωματικών κρουσμάτων πλησιάζει το 80%.
Την περασμένη εβδομάδα, στο πλαίσιο διάσκεψης του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας με 1.300 ειδικούς από όλο τον κόσμο, η επικεφαλής του επιστημονικού τομέα, δρ Σούμια Σβαμιναθάν δήλωσε ότι η θνησιμότητα της COVID-19 είναι περίπου 0,6, δηλαδή ο κίνδυνος θανάτου εξαιτίας της είναι μικρότερος του 1%. Βέβαια, παρέλειψε να πει ότι το 0,6% του παγκόσμιου πληθυσμού ανέρχεται σε 47 εκατ. ανθρώπους. Συνεπώς, ο κορωνοϊός παραμένει μία σημαντική απειλή.
Προφανώς σε κάθε πόλη ή περιοχή όπου πρωτοεμφανίζεται ένας άγνωστος ιός επικρατεί το απόλυτο χάος. Χιλιάδες άνθρωποι μπορεί να πεθάνουν εξαιτίας του νέου λοιμώδους παράγοντα και να ταφούν χωρίς να εξεταστούν ποτέ. Είναι, σε αυτή την περίοδο, πρακτικά ανέφικτος ο υπολογισμός του αριθμού των νεκρών εξαιτίας της λοίμωξης και αυτών που κατέληξαν λόγω καρδιακών προσβολών, εγκεφαλικών ή άλλων προβλημάτων. Αυτό συνέβη στη Γουχάν, που πρώτη δοκιμάστηκε από την COVID-19, αλλά και στην πόλη της Νέας Υόρκης. Οταν το πρώτο σοκ περάσει και η κατάσταση ομαλοποιηθεί, πραγματοποιούνται περισσότερα διαγνωστικά τεστ και εντοπίζονται ασθενείς με πιο ήπια συμπτώματα. Ετσι καθώς ο παρονομαστής του κλάσματος θάνατοι/κρούσματα αυξάνεται, η θνησιμότητα μειώνεται, χωρίς ωστόσο τα αποτελέσματα να είναι σταθερά ή προβλέψιμα.
Δέκα κράτη (Ισλανδία, Δανία, Ισπανία, Πορτογαλία, Βέλγιο, Ιρλανδία, Βρετανία, Ιταλία, Ισραήλ και Νέα Ζηλανδία) πραγματοποίησαν πολλαπλάσια διαγνωστικά τεστ, συγκριτικά με τις ΗΠΑ, σύμφωνα με την ιστοσελίδα στατιστικών Worldometer, γεγονός που θεωρητικά θα έδινε μία σαφέστερη εικόνα της θνησιμότητας.
Διαφορές στα ποσοστά
Παρ’ όλα αυτά, τα ποσοστά εμφανίζουν σημαντικές διαφορές: η Ισλανδία αναφέρει λιγότερο από 1%, η Νέα Ζηλανδία και το Ισραήλ λιγότερο από 2%, το Βέλγιο 16%, η Βρετανία και η Ιταλία 14%. Οπως έχει διαπιστωθεί στα περισσότερα κράτη, 20% των κρουσμάτων θα αρρωστήσουν τόσο βαριά ώστε να είναι αναγκαία η υποστήριξή τους με οξυγόνο ή ακόμα και η νοσηλεία τους σε ΜΕΘ, επισημαίνει η δρ Τζάνετ Ντίαζ, επικεφαλής κλινικής περίθαλψης του προγράμματος εκτάκτων αναγκών του ΠΟΥ.
Κατά πόσον αυτοί οι ασθενείς θα καταλήξουν εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, μεταξύ των οποίων η ηλικία, τα υποκείμενα νοσήματα και η ποιότητα της περίθαλψης. Θεωρητικά, τα ποσοστά θανάτων αναμένεται να είναι χαμηλότερα στα πιο φτωχά κράτη, που έχουν νεότερους πληθυσμούς και μικρότερα ποσοστά παχυσαρκίας. Αντιστρόφως, προβλέπεται ότι θα είναι υψηλότερα σε κράτη που έχουν ελλείψεις σε οξυγόνο, αναπνευστήρες, συσκευές αιμοκάθαρσης και λιγότερες δομές υγείας, δηλαδή και πάλι στα πιο φτωχά.
Ομως η πιθανότητα θανάτου από COVID-19 φαίνεται ότι επηρεάζεται και από παράγοντες άσχετους με την οικονομική κατάσταση. Ενας από αυτούς, ιδιαίτερα επιβαρυντικός, αποδεικνύεται ότι είναι η ομάδα αίματος του αρρώστου. Οσοι ανήκουν στην ομάδα Α κινδυνεύουν να αρρωστήσουν πιο βαριά. Αυτή η ομάδα αίματος είναι σχετικά σπάνια στη δυτική Αφρική και τη νότια Ασία και εξαιρετικά σπάνια στους αυτόχθονες πληθυσμούς της Νότιας Αμερικής.
Μέχρι την πρόσφατη διάσκεψη, ο ΠΟΥ δεν διέθετε επίσημα δεδομένα για τη θνησιμότητα της COVID-19, αλλά βασιζόταν σε στοιχεία κρατών και οργανισμών και σε μία ανάλυση Αυστραλών ερευνητών, οι οποίοι αφού μελέτησαν 267 έρευνες από περισσότερα από 12 κράτη επέλεξαν 25 που θεώρησαν πιο αξιόπιστες και κατέληξαν ότι η θνησιμότητα της COVID-19 ήταν 0,64%. Την ίδια στιγμή το αμερικανικό CDC, που υπολογίζει τη θνησιμότητα επί συμπτωματικών κρουσμάτων, εκτιμά ότι βρίσκεται στο 0,4%.
Oμως όλοι αυτοί οι υπολογισμοί είναι ευμετάβλητοι. Με την εξαίρεση του Ιράν και του Ισημερινού, η πανδημία έπληξε αρχικά πλουσιότερα κράτη σε Ασία, δυτική Ευρώπη και Βόρεια Αμερική, όπου οι πληθυσμοί έχουν πρόσβαση σε ιατρική φροντίδα υψηλής ποιότητας. Τώρα, η πανδημία εξαπλώνεται σε κράτη όπως η Ινδία, η Βραζιλία, το Μεξικό, η Νιγηρία. Σε αυτά εκατομμύρια άνθρωποι ζουν σε συνθήκες συνωστισμού και εξαθλίωσης σε φαβέλες και παραγκουπόλεις, τα περιοριστικά μέτρα ήταν βραχύβια και οι υγειονομικές δομές δεν διαθέτουν ούτε τα απολύτως αναγκαία. Μπορεί τα περισσότερα κρούσματα σε Ευρώπη και Βόρεια Αμερική να καταγράφηκαν σε περιόδους με ήπιο ή θερμό καιρό, όπως η άνοιξη και το καλοκαίρι, αλλά οι επιστήμονες ανησυχούν ότι ο ψυχρότερος καιρός, που έρχεται σε λίγους μήνες, θα οδηγήσει τον κόσμο σε κλειστούς χώρους, προκαλώντας έκρηξη κρουσμάτων και θανάτων.
«Τα χειρότερα έπονται»
Οπως επισημαίνει ο επικεφαλής του Κέντρου Ερευνας Λοιμωδών Νοσημάτων και Πολιτικής του Πανεπιστημίου της Μινεσότα, Μάικλ Οστερχολμ, κάθε μία από τις οκτώ πανδημίες γρίπης που έπληξαν τις ΗΠΑ μετά το 1763 είχε ένα σχετικά ήπιο πρώτο κύμα, ασχέτως της εποχής που εμφανίστηκε, το οποίο ακολουθήθηκε, λίγους μήνες αργότερα από ένα δεύτερο, πολύ μεγαλύτερο και απείρως πιο θανατηφόρο. Το ένα τρίτο των θυμάτων της πανδημίας ισπανικής γρίπης, που διήρκεσε από τον Μάρτιο του 1918 μέχρι τα τέλη του 1920, απεβίωσε μεταξύ Σεπτεμβρίου και Δεκεμβρίου 1918, περίπου έξι μήνες μετά την εμφάνιση μιας πιο ήπιας εκδοχής του ίδιου στελέχους της γρίπης, στο δυτικό Κάνσας. Ο δρ Οστερχολμ είναι πεπεισμένος ότι τα χειρότερα έπονται και οι «αριθμοί της πανδημίας» θα είναι πολύ υψηλότεροι τους επόμενους 12 με 18 μήνες, αλλά παραδέχεται ότι «επειδή βρισκόμαστε αντιμέτωποι με έναν κορωνοϊό και όχι με τον ιό της γρίπης, πιθανώς να μην ακολουθήσει το ίδιο πρότυπο. Ομως, ο κορωνοϊός είναι πολύ πιο μεταδοτικός από τη γρίπη και αυτό είναι ανησυχητικό». 

Δευτέρα 25 Μαΐου 2020

Η καρδιακή προσβολή μπορεί να επιταχύνει τη νοητική εξασθένηση  

  • Iatronet
Νέα έρευνα έδειξε ότι σχεδόν 6% των ανθρώπων με καρδιακή προσβολή ή στηθάγχη εμφάνισε νοητική εξασθένηση μετά το γεγονός.
Το καρδιαγγειακό επεισόδιο μπορεί ενδεχομένως να επηρεάσει και τον εγκέφαλο, αναφέρει νέα έρευνα.
Νέα έρευνα στο Journal of the American College of Cardiology, έδειξε ότι σχεδόν 6% των ανθρώπων με καρδιακή προσβολή ή στηθάγχη εμφάνισε νοητική εξασθένηση μετά το γεγονός.
Ο Wuxiang Xie, του Imperial College School of Public Health, δήλωσε ότι ακόμα και μικρές διαφορές στη νοητική εξασθένηση μπορεί να οδηγήσουν σε αυξημένο κίνδυνο άνοιας, μακροπρόθεσμα. Πρόσθεσε ότι ασθενείς με καρδιακή προσβολή και στηθάγχη χρειάζονται προσεχτική παρακολούθηση τα χρόνια που ακολουθούν τη διάγνωση
Η έρευνα περιέλαβε πληροφορίες 8.000 ασθενών άνω των 50 ετών που δεν είχαν υποστεί ποτέ στηθάγχη, καρδιακή προσβολή ή εγκεφαλικό επεισόδιο ή δεν είχαν διάγνωση άνοιας ή νόσου του Alzheimer. Οι ερευνητές εστίασαν σε στοιχεία μεταξύ 2002 και 2017.
Οι ερευνητές εξέτασαν τους ασθενείς στη μνήμη, την προφορική ικανότητα και την αναγνώριση του χρόνου.
Κατά τη διάρκεια της έρευνας, άνθρωποι που εμφάνισαν στεφανιαία νόσο είχαν σημαντική νοητική εξασθένηση.
Άνθρωποι που είχαν στηθάγχη εμφάνισαν πρόβλημα προσανατολισμού στο χρόνο, ενώ όσοι είχαν καρδιακή προσβολή εμφάνισαν λεκτική εξασθένηση.
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η φτωχή καρδιαγγειακή υγεία μπορεί ενδεχομένως να βλάψει το νευρικό και αγγειακό ιστό του εγκεφάλου, σημείωσε ο Suvi P. Rovio.
Ο Xie δήλωσε ότι η νέα έρευνα δίνει ενδείξεις για το ρόλο της στεφανιαίας νόσου ως πιθανού παράγοντα που επιταχύνει την πορεία της νοητικής εξασθένησης σε μεγάλη ηλικί

παρενέργεια χημειοθεραπείας στην καρδιά

Άσκηση και παρενέργεια χημειοθεραπείας στην καρδιά

  • Iatronet
  • 122 προβολές
    4 Αστέρια
Το είδος της άσκησης θα πρέπει να επιλέγεται με βάση ατομικά χαρακτηριστικά, δήλωσε ερευνητής.
Η χημειοθεραπεία μπορεί να είναι δύσκολη για την καρδιά αλλά εξατομικευμένο πρόγραμμα άσκησης θα μπορούσε να μετριάσει μέρος της βλάβης, σύμφωνα με νέα έρευνα.
Τα καρδιακά προβλήματα είναι συνήθης παρενέργεια σε ασθενείς με καρκίνο επειδή οι αγωγές μπορούν να βλάψουν την καρδιακή λειτουργία και τη δομή της καρδιάς ή να επιταχύνουν την εμφάνιση καρδιοπάθειας, ιδιαίτερα όταν οι ασθενείς έχουν παράγοντες κινδύνου όπως υπέρταση.
Οι ερευνητές σημείωσαν επίσης ότι η καρδιοπάθεια και ο καρκίνος συχνά μοιράζονται τους ίδιους παράγοντες κινδύνου και ότι οι ασθενείς με καρκίνο δέχονται συχνά συμβουλές να ακολουθούν υγιεινή διατροφή, να μην καπνίζουν, να ασκούνται και να ελέγχουν το βάρος τους.
Η επισκόπηση δημοσιεύτηκε στο European Journal of Preventive Cardiology.
Ο Dr. Flavio D'Ascenzi, του University of Siena, δήλωσε ότι οι ασθενείς με καρκίνο συχνά είναι λιγότερο ενεργητικοί από ανθρώπους χωρίς τη νόσο.
Ωστόσο, η άσκηση είναι αναγκαία για ασθενείς που έχουν διαγνωστεί με καρκίνο οι οποίοι ακολουθούν αγωγή, άσχετα από το είδος της.
Το είδος της άσκησης θα πρέπει να επιλέγεται με βάση ατομικά χαρακτηριστικά, δήλωσε ερευνητής.
Η σωματική δραστηριότητα πριν, κατά τη διάρκεια και μετά την αγωγή μπορεί να αντιπαλέψει την αρνητική επίδραση των θεραπειών στο καρδιαγγειακό σύστημα.
Επιπλέον, μπορεί να ανακουφίσει συμπτώματα όπως ναυτία και κούραση και να συμβάλλει στην πρόληψη μη επιθυμητών αλλαγών στο σωματικό βάρος.

Τρίτη 19 Μαΐου 2020


Τους θερινούς μήνες  στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια φαίνεται να αντιμετωπίζουμε συχνά το πρόβλημα της υψηλής θερμοκρασίας περιβάλλοντος με κύριες επιπλοκές τις κράμπες από υπερθερμία, την εξάντληση και σπανιότερα την πολύ-            οργανική ανεπάρκεια λόγω υπερθερμίας (heat shock). Επίσης έχει παρατηρηθεί μια αύξηση στην συχνότητα εισαγωγών οξέων καρδιαγγειακών συμβαμάτων σε περιόδους καύσωνα, που φαίνεται να συσχετίζονται με την Τους θερινούς μήνες  στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια φαίνεται να αντιμετωπίζουμε συχνά το πρόβλημα της υψηλής θερμοκρασίας περιβάλλοντος με κύριες επιπλοκές τις κράμπες από υπερθερμία, την εξάντληση και σπανιότερα την πολύ-            οργανική ανεπάρκεια λόγω υπερθερμίας (heat shock). Επίσης έχει παρατηρηθεί μια αύξηση στην συχνότητα εισαγωγών οξέων καρδιαγγειακών συμβαμάτων σε περιόδους καύσωνα, που φαίνεται να συσχετίζονται με την παρατηρούμενη αύξηση των συγκεντρώσεων των σωματιδίων στην ατμόσφαιρα, του SO2 αλλά και του όζοντος, που προάγουν την φλεγμονώδη διεργασία.Χαρακτηριστικά αναφέρουμε ότι οι καύσωνες του 1976 και του 1995 στην πόλη του Λονδίνου συνδέθηκαν με 15% αύξηση της ολικής θνησιμότητας κατά τη διάρκεια των ημερών της αυξημένης θερμοκρασίας, ενώ ο καύσωνας του Ιουλίου του 1987 στην Αθήνα, συσχετίστηκε από 2000 επιπλέον θανάτους, δηλαδή σε 97% αύξηση της ημερήσιας θνητότητας. Επίσης σε μελέτη της κλινική μας  όπου διερευνήθηκε η επίδραση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και της θερμοκρασίας στην εκδήλωση θανατηφόρου και μη-επεισοδίου στεφανιαίας νόσου, ευρέθη ότι. κατά την περίοδο του «θερμότερης» περιόδου υπάρχει μια ισχυρή σχέση (με «παράθυρο» 2-5 ημερών) μεταξύ των καρδιοαγγειακών εισαγωγών και  των συγκεντρώσεων των σωματιδίων στην ατμόσφαιρα, του SO2 αλλά και του όζοντος. Φαίνεται ότι αύξηση των τιμών των συγκεντρώσεων του καπνού κατά 50 μg/m3 οδηγεί σε αύξηση των εισαγωγών κατά 3%, ενώ αντίστοιχη αύξηση των συγκεντρώσεων του SO2 οδηγεί σε 7% αύξηση των εισαγωγών σε καρδιολογικές κλινικές. Τα σύνδρομα υπερθερμίας μπορεί να παρατηρηθούν και σε σχετικά χαμηλότερες θερμοκρασίες περιβάλλοντος (>32oC) με υψηλή σχετική υγρασία (>60%) κυρίως σε ηλικιωμένα άτομα, σε αλκοολικούς ή πάσχοντες από ψυχικές ασθένειες, άτομα που λαμβάνουν αντιψυχωσικά φάρμακα, διουρητικά, αντιχολινεργικά , ή σε άτομα που ζουν σε μη καλά αεριζόμενους χώρους χωρίς κλιματισμό. Τα σύνδρομα αυτά είναι πιο συνήθη να εκδηλωθούν κατά τις πρώτες μέρες του κάυσωνα όπου ο οργανισμός δεν έχει ακόμα εγκλιματιστεί. Οι μηχανισμοί με τους οποίους το ανθρώπινο σώμα επιτυγχάνει εγκλιματισμό δεν είναι απολύτως γνωστοι. Ο εγκλιματισμός χρειάζεται 7 με 14 ημέρες έκθεσης. Με τον εγκλιματισμό μειώνεται ο ουδός εμφάνισης ιδρώτα έτσι το άτομο ιδρώνει σε χαμηλότερη βασική θερμοκρασία. Ο ιδρώτας είναι ο πιο αποτελεσματικός φυσικός μηχανισμός ενάντια στην θερμοπληξία και μπορεί να παρατηρηθεί με μικρή ή και καμία μεταβολή της βασικής θερμοκρασίας του σώματος. Όσο ο ιδρώτας παραμένει το άτομο μπορεί να αντέξει ιδιαίτερες υψηλές θερμοκρασίες αρκεί να αντικαθιστά το νάτριο και το νερό που χάνεται. Η αγγειοδιαστολή είναι ένας ακόμα μηχανισμός του σώματος να αποβάλει θερμότητα. Όταν ο εγκλιματισμός επιτευχθεί παρατηρείται μείωση της καρδιακής συχνότητας ενώ η παραμονή σε υψηλές θερμοκρασίες συνοδεύεται με σημαντική αύξηση του όγκου παλμού χωρίς να μεταβάλλεται η καρδιακή παροχή. Άλλες μεταβολές που παρατηρούνται είναι η μείωση της νεφρικής αιματικής ροής, η αύξηση της έκκρισης της αντιδιουρητικής ορμόνης, της αυξητικής ορμόνης και της αλδοστερόνης. Καθώς όμως το στρες της θερμοπληξίας παραμένει, η φλεβική επιστροφή ελαττώνεται και η καρδιακή παροχή μειώνεται. Αν η θερμοκρασία περιβάλλοντος παραμείνει υψηλότερη από τη θερμοκρασία του σώματος, ο οργανισμός δεν μπορεί να αποβάλλει θερμότητα και εμφανίζεται υπερπυρεξία.
Οι μυικές κράμπες είναι η πιο καλοήθης μορφή συνδρόμου υπερθερμίας
Συνήθως ακολουθούν έντονη άσκηση χωρίς όμως το άτομο να έχει εκτεθεί άμεσα σε ήλιο ή σε ιδιαίτερες υψηλές θερμοκρασίες, για αυτό μπορεί να συμβούν και σε άτομα μη προπονημένα και ιδιαίτερα βαριά ντυμένα που έχουν εργαστεί ή αθληθεί σε ψυχρό περιβάλλον. Η θεραπεία είναι παραμονή σε δροσερό χώρο και αντικατάσταση υγρών και ηλεκτρολυτών. Σε αθλητές χορηγούνται και ισοτονικά ροφήματα ηλεκτρολυτών (Gluconate)
Η εξάντληση από ζέστη ή θερμοπληξία είναι το πιο σύνηθες σύνδρομο υπερθερμίας
Οφείλεται είτε σε έλλειψη νερού (όπως σε ηλικιωμένα άτομα που λαμβάνουν διουρητικά) είτε σε έλλειψη νατρίου (ανεπαρκής πρόσληψη ηλεκτρολυτών νατρίου-χλωρίου με τη δίαιτα) Τα συμπτώματα είναι μυική αδυναμία, κόπωση, δίψα, ίλιγγος, πονοκέφαλος, ανορεξία, ναυτία, εμετός, ενώ η λιποθυμία μπορεί να προηγηθεί της καταπληξίας. Παρατηρείται υπεραερισμός, έλλειψη μυικού συντονισμού, ευερεθιστότητα, μειωμένη κρίση και σύγχυση έως και απώλεια αισθήσεων. Συνήθως αποδίδει η από του στόματος ή ενδοφέβια αργή χορήγηση υγρών και ηλεκτρολυτών σε 48 ώρες.
Το εγκεφαλικό επεισόδιο από υπερθερμία είναι το σοβαρότερο σύνδρομο
Συμβαίνει όταν το σώμα αδυνατεί να αποβάλει θερμότητα και η θερμοκρασία σώματος είναι συχνά μεγαλύτερη από 41oC. Τα συμπτώματα από το κεντρικό νευρικό σύστημα ξεκινούν απότομα με πονοκέφαλο, κολώδη ομιλία, ίλιγγο, λιποθυμία, σύγχυση, σπασμούς και κώμα. Δεν παρατηρούνται εστιακά νευρολογικά σημεία. Η κλασσική μορφή αυτού του πολυοργανικού συνδρόμου προσβάλει άτομα με καρδιοαγγειακά προβλήματα που λαμβάνουν διουρητική θεραπεία, σακχαροδιαβητικούς και αλκοολικούς. Τα πρώτα σημεία είναι ο πονοκέφαλος και η σημαντική αύξηση της θερμοκρασίας του σώματος (>41).
Το νερό είναι απαραίτητο για τη ζωή
Περίπου το 40 με 60% του σωματικού μας βάρους είναι νερό. Το νερό μας είναι απαραίτητο για τη σταθεροποίηση της θερμοκρασίας του σώματος, για την μεταφορά τροφής και οξυγόνου μέσα στο κύτταρο, για την αποβολή άχρηστων ουσιών έξω από το κύτταρο, κ.α.  Η λεπτή ισορροπία των υγρών του σώματος διατηρείται μέσω της απώλειας νερού με την μορφή των ούρων και της πρόσληψης ύδατος. Οι ανάγκες του οργανισμού σε νερό καλύπτονται μέσω της πρόσληψης φρούτων, του νερού των τροφών (νερό απελευθερώνεται κατά τον μεταβολισμό της γλυκόζης, λιπών και πρωτεϊνών) Οι απώλειες σε νερό οφείλονται στα ούρα, στα κόπρανα, την επιδερμίδα (κυρίως κατά την εφίδρωση) και κατά την αναπνοή. Φυσιολογικά οι ενήλικες πίνουν περίπου 1.2 λίτρα νερού ημερησίως. Όμως σε θερμό περιβάλλον, η ανάγκη για νερό είναι αυξημένη. Αυτό γίνεται ιδιαίτερα όταν κάποιος εργάζεται σε θερμό, υγρό περιβάλλον. Οι ανάγκες σε νερό λόγω του ιδρώτα υπό αυτές τις συνθήκες , είναι τόσο αυξημένες ώστε αν δεν καταναλωθεί νερό, η ικανότητα του σώματος να ρυθμίζει την θερμοκρασία του θα διαταραχθεί και μπορεί να προκληθεί σημαντική βλάβη ή ακόμα και θάνατος.
Η απώλεια νερού μέσω του ιδρώτα είναι ένα σημαντικό πρόβλημα για όποιον εργάζεται ή ασκείται σε θερμό περιβάλλον
Αυτό είναι ιδιαίτερα αισθητό κατά τις πρώτες 2 με 4 εβδομάδες, όπου ο οργανισμός δεν έχει ακόμα προσαρμοστεί. Σε ένα θερμό περιβάλλον οι απώλειες σε ιδρώτα αυξάνουν σημαντικά. Εάν το περιβάλλον έχει υψηλή υγρασία, τότε οι απώλειες σε ιδρώτα είναι πιο αυξημένες. Καθώς ιδρώνουμε, η ποσότητα νερού στο σώμα μας μειώνεται. Αυτό έχει σημαντικές επιπτώσεις στην σωματική και πνευματική μας απόδοση, καθώς και στην υγεία μας. Μια μείωση κατά 4% με 5% του σωματικού βάρους λόγω απώλειας νερού μειώνει την ικανότητα του οργανισμού κατά 20% με 30%.  Μια απώλεια 10‑20% του σωματικού βάρους σε νερό οδηγεί σε καρδιακό επεισόδιο και πιθανό θάνατο. Να αποφεύγεται η κατανάλωση ποτών που περιέχουν πολύ σάκχαρη, αλάτι ή καφεΐνη. Αν το ποτό που καταναλωθεί είναι πιο συμπυκνωμένο από το υγρό του σώματος, τότε το ποτό θα παραμείνει στο στομάχι περισσότερο χρόνο και θα απορροφήσει νερό. Αυτό θα επιβαρύνει την αφυδάτωση. Αρκετές μελέτες έχουν αποδείξει ότι η κατανάλωση ποτών που περιέχουν περισσότερο από 2% σάκχαρο, καθυστερούν την αντικατάσταση του νερού που χάθηκε κατά την σκληρή άσκηση. Τέτοια ποτά είναι όλα τα αναψυκτικά. Τα  ποτά που περιέχουν καφεΐνη δημιουργούν επιπρόσθετο πρόβλημα καθώς η καφεΐνη είναι διουρητικό (αυξάνει την αποβολή νερού με τη διούρηση). Έτσι η σάκχαρη στο ποτό κατακρατά νερό στο στομάχι εμποδίζοντας την απορρόφηση του ενώ η καφεΐνη προκαλεί απώλεια νερού. Μια ακόμα παραπλανητική άποψη είναι ότι η μπύρα αποτελεί καλό υποκατάστατο του νερού μετά από άσκηση. Δεν είναι αλήθεια. Το αλκοόλ είναι επίσης διουρητικό. Έτσι μπύρα ή οποιοδήποτε άλλο αλκοόλ προκαλεί μεγαλύτερη απώλεια νερού από οποιοδήποτε άλλο υποκατάστατο υγρών. Να θυμάστε πάντα ότι το καλύτερο υγρό που πρέπει να πίνουμε είναι το νερό.
Μπορεί να πείτε ότι αυτό δεν σαν αφορά καθώς δεν σκοπεύετε να γίνεται μαραθωνιοδρόμος. Αλλά δεν χρειάζεται να τρέξετε μαραθώνιο για να αφυδατωθείτε. Λίγο παραπάνω δουλειά στο κήπο σας σε μια ζεστή ημέρα μπορεί εύκολα να σας αφυδατώσει ειδικά αν δεν είστε εγκλιματισμένοι. Το καλύτερο που μπορείτε να κάνετε είναι να πίνετε αρκετό νερό. Το νερό δεν βλάπτει.
Βρισκόμαστε ακόμα όμως αντιμετώποι με την πανδημία του COVID19
Οι υψηλές θερμοκρασίες του περιβάλλοντος και η σταδιακή επαναφορά στην κανονικότητα δεν θα πρέπει να μας εφησυχάζουν. Έχουμε μπει σε νέα φάση κατά την οποία ο ιός μπορεί να μην φαίνεται, ωστόσο παραμένει και μας απειλεί. Θα πρέπει λοιπόν να υπάρχει αυξημένη εγρήγορση και να ακολουθούμε σχολαστικά τους κανόνες προστασίας τόσο σε ατομικό όσο και συλλογικό επίπεδο. Το θέμα της λειτουργίας των κλιματιστικών μηχανημάτων είναι ένα σοβαρό ζήτημα που μας απασχολεί γιατί δεν είναι ο κορωνοϊός ο μόνος κίνδυνος, αποτελούν και οι υψηλές θερμοκρασίες απειλή ειδικά για τις ευπαθείς ομάδες.  Το σοβαρό θέμα της χρήσης κλιματιστικών που μπορούν να αποτελέσουν πηγή διασποράς του ιού έχει απασχολήσει την Πολιτεία και συνιστάται η χρήση νωπού αέρα και ο καλός εξαερισμός των χώρων.   Έχει συστηθεί σε επαγγελματικούς χώρους να γίνεται ρύθμιση των κεντρικών μονάδων κατά τέτοιο τρόπο ώστε να διασφαλιστεί ότι δεν θα υπάρχει ανακυκλοφορία του αέρα.
Όσον αφορά τα οικιακά κλιματιστικά συστήνεται να παραμένει ανοιχτό το παράθυρο και να λειτουργούν σε υψηλότερη θερμοκρασία, ενώ να ρυθμίζετε η ροή του αέρα να μην έχει φορά πάνω στα άτομα που βρίσκονται στο χώρο.
 Η Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία συνιστά στους πολίτες την τήρηση όλων των μέτρων μερικής κοινωνικής αποστασιοποίησης και προσωπικής ασφάλειας, τη αποφυγή έκθεσης σε περιβάλλον υψηλής θερμοκρασίας , όπως και παρατεταμένης παραμονής σε κλιματιζόμενους Δημόσιους χώρους, την καλή ενυδάτωση και καλή διατροφή και για ασθενείς με καρδιολογικά νοσήματα που λαμβάνουν αντιυπερτασική αγωγή και διουρητικά την αναζήτηση συμβουλής από τον θεράποντα καρδιολόγο τους για το ισοζύγιο υγρών που θα ακολουθούν.
Επιμέλεια-Συγγραφή: Χρυσοχόου Χριστίνα, Διευθύντρια ΕΣΥ Α’Καρδιολογική Κλινική, Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών,Σύμβουλος-Μέλος Δ.Σ Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας