Ο Σακχαρώδης Διαβήτης σε Υπερτασικούς ασθενείς

Ο Σακχαρώδης Διαβήτης σε Υπερτασικούς ασθενείς

Η αρτηριακή υπέρταση ως παράγων κινδύνου και ο σακχαρώδης διαβήτης ως σύνδρομο το οποίο χαρακτηρίζεται από διαταραχές του μεταβολισμού των υδατανθράκων (γλυκόζη), των λιπιδίων και των λευκωμάτων, αποτελούν μαζί με την δυσλιπιδαιμία τα συχνότερα αίτια καρδιαγγειακών νοσημάτων: της στεφανιαίας νόσου, των αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων, της νεφρικής ανεπάρκειας, της μίκρο- και μακρο-αγγειοπάθειας και των επιπτώσεων τους.
Σε ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη υπάρχει αυξημένος κίνδυνος για αρτηριακή υπέρταση και υπερλιπιδαιμία (ασθενείς αυξημένου κινδύνου). Η αυξημένη αυτή συχνότητα έχει σχέση με την ενεργοποίηση μηχανισμών οξειδωτικού  stress, συμπαθητικοτονίας, αλατοευαισθησίας και διαταραχών μεταβολισμού των λιπιδίων.
Έτσι, είναι αμέσως κατανοητό ότι ασθενείς που πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη θα πρέπει να ελέγχονται συχνά για την ύπαρξη αρτηριακής υπέρτασης.Οι διαβητικοί ασθενείς τύπου ΙΙ έχουν πιθανότητα να παρουσιάσουν αρτηριακή υπέρταση  60-80%, δηλαδή περισσότερο από δύο φορές πιο συχνή, και οι διαβητικοί ασθενείς τύπου Ι 10-30%.
Από μελέτες που έχουν γίνει έχει αποδειχθεί ότι ο συνδυασμός αρτηριακής υπέρτασης και σακχαρώδη διαβήτη πολλαπλασιάζει τον καρδιαγγειακό κίνδυνο.Η ρύθμιση επίσης  πρέπει να είναι  αυστηρότερη. Τα επίπεδα αρτηριακής πίεσης σε διαβητικούς δεν πρέπει να υπερβαίνουν για την συστολική πίεση τα 130mmHg, και για την διαστολική πίεση τα 80mmHg.
Ακόμα στους διαβητικούς ασθενείς παρατηρήθηκε ότι η ρύθμιση του σακχαρώδη διαβήτη, της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης HbA1c  σε επίπεδα< 6,5% θα έχει ευεργετικό αποτέλεσμα και στα επίπεδα της αρτηριακής πίεσης.
Παρόλα αυτά όμως  τον τελευταίο καιρό υπάρχει μια δεύτερη προσέγγιση όσον αφορά τους διαβητικούς-υπερτασικούς ασθενείς.  Αυτή η προσέγγιση συνίσταται στην πιό προσεκτική μείωση.
Έτσι σε ασθενείς με ηλικία μεγαλύτερη από 65, με εγκατεστημένη μακροαγγειοπάθεια τα επιθυμητά όρια είναι: ΣΑΠ<140 και ΔΑΠ <85 mmHg.
Η άσκηση, η μείωση της πρόσληψης αλατιού και η μείωση του σωματικού βάρους θεωρούνται μέτρα που πρέπει να λαμβάνονται ακόμα και πιο πριν την σκέψη για οποιανδήποτε θεραπευτική-φαρμακευτική αντιμετώπιση. Οι οδηγίες για αλλαγή του τρόπου ζωής, για άσκηση και διατροφή είναι αυτονόητες και αποτελούν τον ακρογωνιαίο λίθο-το πρώτο βήμα για την αντιμετώπιση των ασθενών αυτών.
Η φαρμακευτική αντιμετώπιση έχει όμοια στοιχεία, αλλά και κάποιες διαφορές όσον αφορά την έναρξη και εντέλει την εφαρμογή της με τους ασθενείς χωρίς σακχαρώδη διαβήτη. Έτσι σε υπερτασικό ασθενή με σακχαρώδη διαβήτη τύπου Ι/ΙΙ θα πρέπει να προτείνεται ισχυρά η έναρξη θεραπείας να γίνεται με φάρμακα έναντι του άξονα ρενίνης-αγγειοτασίνης-αλδοστερόνης. Ο λόγος είναι η νεφροπροστασία που παρέχεται στους ασθενείς αυτούς από την κατηγορία των φαρμάκων αυτών, μια και ο νεφρός είναι το πρώτο όργανο στόχος στις περιπτώσεις αυτές, καθώς και η ικανότητα τους να μειώνουν την ινσουλινοαντίσταση μέσω της μείωσης του οξειδωτικού stress. Θα μπορούσαν να παρατεθούν και άλλα στοιχεία αλλά δεν είναι στον σκοπό αυτού του άρθρου.
Τέλος, θα πρέπει να αναφερθεί επίσης, ότι μερικές κατηγορίες φαρμάκων θα πρέπει να χορηγούνται με προσοχή γιατί έχουν αρνητικές μεταβολικές επιπτώσεις, όπως είναι οι β-αποκλειστές και τα διουρητικά. Βέβαια σε περίπτωση ένδειξης η χρήση τους θεωρείται αυτονόητη.
Σαν τελικό συμπέρασμα, και περισσότερο σαν μήνυμα που πρέπει να μεταβιβαστεί  προς τους ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη και αρτηριακή υπέρταση, είναι η ανάγκη για ικανοποιητική ρύθμιση της υπέρτασης και του διαβήτη. Αυτή η ρύθμιση θα έχει σαν αποτέλεσμα την μείωση των επιπλοκών και του καρδιαγγειακού κινδύνου.

ΜΠΑΣΟΥΚΕΑΣ ΣΤΑΥΡΟΣ, ΕΙΔΙΚΟΣ ΠΑΘΟΛΟΓΟΣ - ΔΙΑΒΗΤΟΛΟΓΟΣ

Categories: iatrika

κολπική μαρμαρυγή με αυξημένα επίπεδα ελεύθερης θυροξίνης

Έρευνα συνδέει την κολπική μαρμαρυγή με αυξημένα επίπεδα ελεύθερης θυροξίνης

• Iatronet
• Πέμπτη 26 Οκτωβρίου 2017

Επισκόπηση 11 ερευνών από την Αυστραλία, την Ευρώπη και τις ΗΠΑ, ανακάλυψε ότι ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή έχουν υψηλότερα επίπεδα μιας θυρεοειδικής ορμόνης.
Προηγούμενες έρευνες ανακάλυψαν ότι ο κίνδυνος για εμφάνιση κολπικής μαρμαρυγής είναι υψηλότερος σε ανθρώπους με υπερπαραγωγή αυτής της ορμόνης.
Στη νέα έρευνα, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Circulation, ερευνητές ανέλυσαν στοιχεία από 2 βάσεις δεδομένων και ανακάλυψαν ότι συμμετέχοντες με υψηλότερα επίπεδα ελεύθερης θυροξίνης (FT4) ήταν πιο πιθανό να εμφανίσουν αρρυθμία σε σύγκριση με ανθρώπους που είχαν φυσιολογικά επίπεδα της ορμόνης.
Η Dr. Christine Baumgartner, του University Hospital of Bern, στην Ελβετία, δήλωσε ότι τα ευρήματα υποδεικνύουν ότι επίπεδα της ελεύθερης θυροξίνης θα μπορούσαν να αποτελούν επιπλέον παράγοντα κινδύνου για κολπική μαρμαρυγή και πρόσθεσε ότι τα επίπεδα ελεύθερης θυροξίνης θα μπορούσαν να συμβάλλουν στον εντοπισμό των ανθρώπων με τον μεγαλύτερο κίνδυνο.
Οι ερευνητές εξέτασαν την εμφάνιση κολπικής μαρμαρυγής σε ανθρώπους με φυσιολογικά επίπεδα θυρεοειδικής ορμόνης. Όσοι είχαν υψηλότερα επίπεδα FT4, αλλά εντός του φυσιολογικού εύρους στην έναρξη είχαν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης κολπικής μαρμαρυγής σε σύγκριση με όσους είχαν χαμηλότερα επίπεδα της ορμόνης.
Ασθενείς με τα υψηλότερα επίπεδα ελεύθερης θυροξίνης είχαν 45% αυξημένο κίνδυνο για κολπική μαρμαρυγή.

Categories: iatrika

Ισχαιμική καρδιοπάθεια

Ισχαιμική καρδιοπάθεια και δίαιτα

Το περίεργο όμως είναι ότι ενώ μετά από κάθε πτώση ενός αεροπλάνου και τον θάνατο μερικών δεκάδων ή εκατοντάδων ατόμων ακολουθεί μία έντονη προβολή του ατυχήματος τόσο από τον γραπτό όσο και τον ηλεκτρονικό τύπο, δημιουργείται ένα διεθνές κλίμα πένθους και συστήνονται αμέσως επιτροπές που διερευνούν τα αίτια του ατυχήματος για τα πολλαπλάσια άτομα που χάνονται καθημερινά από την ισχαιμική καρδιοπάθεια ο θόρυβος είναι κατά πολύ μικρότερος διότι θεωρείται πλέον μία καθημερινή πραγματικότητα με την οποία οι κοινωνίες έχουν εξοικειωθεί και την ανέχονται.

Η ισχαιμική καρδιοπάθεια (ή στεφανιαία νόσος) αποτελεί σήμερα για τον Δυτικό κόσμο το πιο σοβαρό ιατρικό πρόβλημα. Υπολογίζεται ότι κάθε 3 λεπτά της ώρας πεθαίνει κάποιο άτομο από την πάθηση αυτή. Η τραγική όμως αυτή πραγματικότητα γίνεται πιο αισθητή αν αναγάγει κανείς τις ανθρώπινες απώλειες σε ημερήσια βάση και τις συγκρίνει με κάποια μεγάλη καταστροφή.

Κάνοντας αυτόν τον υπολογισμό βλέπουμε ότι οι ημερήσιες απώλειες π.χ. στην Μεγάλη Βρεταννία από ισχαιμική καρδιοπάθεια αντιστοιχούν στους ανθρώπους που σκοτώνονται από την πτώση ενός αεροπλάνου jumbo κάθε εργάσιμη ημέρα και δύο jumbo κάθε Σάββατο και Κυριακή.

Το περίεργο όμως είναι ότι ενώ μετά από κάθε πτώση ενός αεροπλάνου και τον θάνατο μερικών δεκάδων ή εκατοντάδων ατόμων ακολουθεί μία έντονη προβολή του ατυχήματος τόσο από τον γραπτό όσο και τον ηλεκτρονικό τύπο, δημιουργείται ένα διεθνές κλίμα πένθους και συστήνονται αμέσως επιτροπές που διερευνούν τα αίτια του ατυχήματος, για τα πολλαπλάσια άτομα που χάνονται καθημερινά από την ισχαιμική καρδιοπάθεια ο θόρυβος είναι κατά πολύ μικρότερος, διότι θεωρείται πλέον μία καθημερινή πραγματικότητα με την οποία οι κοινωνίες έχουν εξοικειωθεί και την ανέχονται.

Τα καρδιαγγειακά επεισόδια σήμερα έχουν τέτοια έκταση που θεωρούνται σωστά σαν η μεγαλύτερη θανατηφόρος επιδημία που έχει γνωρίσει η ανθρωπότητα. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο σήμερα η ισχαιμική καρδιοπάθεια καλείται 'πανούκλα του 20ου αιώνα' και για την οποία, τουλάχιστον για το εγγύς μέλλον, δεν υπάρχουν ορατές λυσιτελείς παρεμβάσεις.

Οι θάνατοι από ισχαιμική καρδιοπάθεια παρουσιάζουν ακόμη μια ιδιαιτερότητα, αφού τα άτομα τα οποία χάνονται προέρχονται από ηλικίες άκρως παραγωγικές, καθιστώντας έτσι την ισχαιμική καρδιοπάθεια σαν την σημαντικότερη αιτία πρόωρου θανάτου.

Υπολογίζεται ότι 1 στους 5 άνδρες θα έχει κάποιο καρδιακό επεισόδιο πριν από τα 65 χρόνια του και ότι οι μισοί από αυτούς θα πεθάνουν.

Μια άλλη σύγκριση η οποία μπορεί γλαφυρά να δείξει τον υποτονικό ιατρικό και κοινωνικό τρόπο αντίδρασης στη σύγχρονη αυτή μάστιγα είναι και το κάτωθι παράδειγμα. Αν υποθέσουμε ότι αιφνιδίως εμφανίζονταν ένα μικρόβιο το οποίο θα σκότωνε έναν άνθρωπο κάθε 6 λεπτά, δηλ.

θα είχαμε τους μισούς θανάτους απ΄όσους έχουμε από την ισχαιμική καρδιοπάθεια, τότε είναι σίγουρο ότι θα μας είχε καταλάβει ομαδική υστερία και όλοι μας με όλα τα μέσα θα ασχολούμεθα με το θέμα αυτό. Για τον υστερικό αυτό τρόπο αντίδρασης δεν υπάρχει αμφιβολία αφού όλοι γνωρίζουμε ανάλογες αντιδράσεις όταν π.χ.

παρουσιάζονται μερικά κρούσματα χολέρας σε μία χώρα.

Πρόσφατο επίσης παράδειγμα σωστού τρόπου αντίδρασης είναι και η αντιμετώπιση του προβλήματος του AIDS το οποίο παρ' ότι προκαλεί σημαντικά πιο λίγους θανάτους από την ισχαιμική καρδιοπάθεια, εν τούτοις ξεσήκωσε τον ιατρικό κόσμο, αλλά και άλλους παράγοντες και φορείς με αποτέλεσμα να μην έχει λείψει ούτε μια μέρα η εγρήγορση, η ενημέρωση και κυρίως η προσπάθεια για πρόληψη.

Και βέβαια αυτός είναι ένας σωστός τρόπος αντίδρασης, διότι η πρόληψη είναι το Α και το Ω για οποιαδήποτε πάθηση και το AIDS όπως και τόσες άλλες μεταδοτικές παθήσεις που μπορούν να προληφθούν.

Τι γίνεται όμως με την ισχαιμική καρδιοπάθεια, μπορούμε να προλάβουμε και αν ναι, γίνεται η σωστή ενημέρωση; Το σίγουρο είναι ότι, ναι, μπορούμε να προλάβουμε την ισχαιμική καρδιοπάθεια σε ένα μεγάλο ποσοστό ανθρώπων, όμως η πρόληψη της νόσου αυτής απαιτεί συνεχή, έντονη και επίπονη προσπάθεια, αφού η αιτιολογία της νόσου είναι πολυπαραγοντική.

Σε αντίθεση δηλ. με τα λοιμώδη νοσήματα όπου το αίτιο είναι συνήθως ένα και συγκεκριμένο και πάνω στο οποίο μπορούμε να συγκεντρώσουμε όλη μας την προσπάθεια πρόληψης, στην ισχαιμική καρδιοπάθεια οι αιτιολογικοί παράγοντες είναι πολλοί, άλλοι γνωστοί και άλλοι άγνωστοι, που έκαστος συμβάλλει με άλλοτε άλλο ποσοστό στην πρόκληση της νόσου σε κάθε άτομο.

Οι πιο γνωστοί παράγοντες που η συμμετοχή τους σήμερα θεωρείται σημαντική στην πρόκληση της ισχαιμικής καρδιοπάθειας είναι: 

• Η διατροφή 
• Το κάπνισμα 
• Η αυξημένη αρτηριακή πίεση (υπέρταση)
• Ο σακχαρώδης διαβήτης 
• Η ελλιπής άσκηση

Η κακή διατροφή με τα επακόλουθα της (παχυσαρκία και αυξημένη χοληστερίνη στο αίμα) θεωρούνται από τους πιο σημαντικούς προδιαθεσικούς παράγοντες της ισχαιμικής καρδιοπάθειας.

Οι βλαπτικές συνέπειες της κακής διατροφής πάνω στην υγεία μας είναι γνωστές από πολύ παλιά.

Ευτυχώς οι καταστροφικές συνέπειες των διαιτητικών μας μεταβολών έγιναν έγκαιρα αντιληπτές και σήμερα έχει ξεκινήσει μία προσπάθεια ενημέρωσης του κόσμου σε θέματα που αφορούν την διατροφή και, παρ' όλο που η προσπάθεια αυτή δεν έχει την ένταση που θα της άξιζε, εν τούτοις έχει αρχίσει να αποδίδει τους καρπούς της.

Επειδή η καθολική μεταβολή στον τρόπο ζωής και διαίτης συναντά τρομακτικές δυσκολίες αποδοχής από τον περισσότερο κόσμο, σήμερα η συμβουλή για τις παλιότερες γενιές είναι να προσπαθήσουν σταδιακά να αλλάξουν τον τρόπο διατροφής τους, ενώ για τις νεώτερες γενιές είναι να αποφύγουν από την παιδική τους ηλικία να έχουν τέτοια γευστικά ερεθίσματα που να τους απομακρύνουν από τον φυσικό τρόπο διατροφής.

Αν π.χ. οι γευστικοί κάλυκες του ανθρώπου δεν εθιστούν στις αλμυρές και τις γλυκές γεύσεις κατά την παιδική ηλικία τότε είναι σίγουρο ότι έχει τοποθετηθεί θεμέλιος λίθος για την οικοδόμηση μιας υγιούς ζωής. Έχει πολύ μεγάλη σημασία η διαιτητική εκπαίδευση να αρχίζει από την παιδική ηλικία, διότι οι βλάβες που προκαλούνται είναι αθροιστικές και χρειάζονται πολλά χρόνια για να εκδηλωθούν.

Σωστά λέγεται ότι για ένα άτομο που πεθαίνει στα 50 του χρόνια από έμφραγμα μυοκαρδίου, φταίει ο παιδίατρός του.

Σήμερα, η βήμα προς βήμα προσπάθεια αλλαγής των διαιτητικών συνηθειών από Ιατρικής σκοπιάς επικεντρώνεται:

• στη μείωση του προσλαμβανόμενου ζωικού λίπους (του αποκαλούμενου δολοφόνου)
• στη μείωση της προσλαμβανόμενης χοληστερίνης 
• στη μείωση της προσλαμβανόμενης ποσότητας του αλατιού 
• στη μείωση της προσλαμβανόμενης ποσότητας ζάχαρης 
• στη μείωση της προσλαμβανόμενης ποσότητας αλκοόλ
• στην αύξηση των προσλαμβανόμενων φυτικών ινών
• στη ρύθμιση προς το ιδανικό του σωματικού βάρους.

 iatronet.gr

Categories: iatrika

αποχή από το αλκοόλ

Η αποχή από το αλκοόλ βοηθά την καρδιά να χτυπά καλύτερα

• Iatronet
• Παρασκευή 20 Οκτωβρίου 2017

Όσο περισσότερο απέχει κάποιος από το αλκοόλ τόσο μειώνει τον κίνδυνο αρρυθμίας.
Αυτό προκύπτει από νέα μακροχρόνια έρευνα που εξέτασε τη χρήση αλκοόλ και την κολπική μαρμαρυγή.
Ερευνητές του University of California, San Francisco, ανακάλυψαν ότι κάθε δεκαετία αποχής μείωνε τον κίνδυνο κολπικής μαρμαρυγής κατά 20%, άσχετα από το είδος του αλκοόλ.
Η έρευνα περιέλαβε στοιχεία για τον καρδιακό κίνδυνο που δημιουργήθηκαν κατά τη διάρκεια 25 ετών, περισσότερων των 15.000 ενηλίκων.
Όσοι έπιναν παλαιότερα, είχαν αυξημένο κίνδυνο κολπικής μαρμαρυγής. Κάθε επιπλέον δεκαετία στην οποία γινόταν κατανάλωση αλκοόλ στο παρελθόν συνδεόταν με αύξηση 13% και κάθε επιπλέον ποτό ημερησίως σε πρώην πότες συνδεόταν με αύξηση κατά 4%.
Ο Dr. Gregory Marcus δήλωσε ότι μελλοντικές έρευνες ενδεχομένως θα συμβάλλουν στον εντοπισμό ανθρώπων ευάλωτων στην κολπική μαρμαρυγή συνδεόμενης με αλκοόλ και η στοχευμένη συμβουλευτική μπορεί να είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική.
Τα ευρήματα δημοσιεύτηκαν στο PLOS ONE.

Categories: iatrika

Δύσπνοια

Δύσπνοια: Ένα μη-ειδικό σύμπτωμα μόνο για ειδικούς

Η δύσπνοια είναι ένα από τα συχνότερα συμπτώματα που οδηγούν τον ασθενή στην αναζήτηση ιατρικής βοήθειας, κυρίως δε από τον πνευμονολόγο και τον καρδιολόγο.
Το σύμπτωμα αυτό μπορεί να εμφανίζεται μόνο στην κόπωση ή στην χειρότερη περίπτωση στην ηρεμία ή ακόμα και να διακόπτει και τον ύπνο του ασθενούς.  Και όσο πιο χρόνια γίνεται η δύσπνοια, τόσο περισσότερο περιορίζει τις καθημερινές δραστηριότητες του ασθενούς και διαταράσσει την ποιότητα ζωής του, μας εξηγεί η κυρία ΚΕΡΑΜΙΔΑ ΚΑΛΛΙΟΠΗ, ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΟΣ.
Πολλά είναι τα αίτια που ευθύνονται για τη δύσπνοια, άλλα προφανή και άλλα όχι.
Οι πνεύμονες και τα νοσήματα που τους αφορούν είναι το πρώτο όργανο που σκέφτονται πάντα τόσο οι ασθενείς, όσο και οι ιατροί και όχι άδικα. Η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ) και το εμφύσημα, νόσοι  κυρίως των καπνιστών, δύσκολα διαλάθουν της προσοχής μας, ενώ κάποιες κακοηθέστερες καταστάσεις, όπως είναι οι διάφοροι τύποι καρκίνου του πνεύμονα διαγιγνώσκονται κυρίως σε καπνιστές, αλλά όχι μόνο, χάρη στον υψηλό μας δείκτη υποψίας, αλλά και στις σύγχρονες απεικονιστικές μεθόδους. Και άλλα όμως πνευμονολογικά νοσήματα, όπως το βρογχικό άσθμα, οι διάμεσες πνευμονοπάθειες, τα επαγγελματικά νοσήματα των πνευμόνων ή η σαρκοείδωση, περιλαμβάνονται στη διαφοροδιαγνωστική μας λίστα, ανάλογα με το ιστορικό του ασθενούς και τα υπόλοιπα συμπτώματα και σημεία που πάντα μας κατευθύνουν.
Σίγουρα ο αποκλεισμός κάποιας πνευμονοπάθειας, δεν πρέπει να εφησυχάσει τον ασθενή και σπεύσουμε να αποδώσουμε τη δύσπνοιά του σε ψυχολογικούς λόγους – σωματοποίηση του στρες -  ή στην κακή του φυσική κατάσταση, στην αύξηση της ηλικίας του ή και στο αυξημένο του ενδεχομένως σωματικό βάρος.  Όλα αυτά είναι διαγνώσεις εξ αποκλεισμού και πρέπει να τίθενται με πολύ μεγάλη προσοχή, αφού έχουμε ελέγξει ενδελεχώς όλα τα πιθανά αίτια, που συχνά μας ξεφεύγουν γιατί προτιμάμε υποσυνείδητα την εύκολη και προφανή αιτία.
Ένας στους 5 έως 1 στους 2 ασθενείς που καταφεύγουν στον καρδιολόγο αιτιώνται δύσπνοια. Η στεφανιαία νόσος, οι βαλβιδοπάθειες, οι μυοκαρδιοπάθειες και η καρδιακή ανεπάρκεια, είναι οι νοσολογικές οντότητες που συνήθως μονοπωλούν τη σκέψη μας, καθώς είναι και τα συχνότερα καρδιολογικά αίτια δύσπνοιας. Ωστόσο η χρόνια θρομβοεμβολική νόσος, η πνευμονική εμβολή, η πνευμονική υπέρταση και οι συγγενείς καρδιοπάθειες μπορεί επίσης  να οδηγήσουν στο ίδιο σύμπτωμα. Η διαστολική δυσλειτουργία από την άλλη, είναι μία οντότητα που απαντάται στους περισσότερους ασθενείς με μη-προφανές αίτιο δύσπνοιας και στη πλειοψηφία των περισσότερων μένει αδιάγνωστη. Η διάγνωση εδώ είναι δύσκολο να τεθεί, τόσο γιατί ο δείκτης υποψίας είναι χαμηλός, όσο και επειδή μπορεί να αποκαλύπτεται μόνο στην κόπωση, ενώ οι περισσότερες διαγνωστικές εξετάσεις γίνονται στην ηρεμία. Είναι δε τόσο συχνή που αφορά αν όχι την πλειοψηφία, ένα σεβαστό ποσοστό ασθενών με τους συχνότερους καρδιαγγειακούς παράγοντες κινδύνου, όπως είναι η υπέρταση και ο διαβήτης, χωρίς όμως έκδηλη καρδιακή νόσο. Πλέον όμως, υπάρχουν νέες διαγνωστικές μέθοδοι, όπως το διαστολικό stresstest, με τη βοήθεια του οποίου ο εξειδικευμένος καρδιολόγος μπορεί εύκολα, γρήγορα και αξιόπιστα να θέσει τη διάγνωση και να προχωρήσει στην αντίστοιχη φαρμακευτική θεραπεία.
Άλλα συχνά αίτια που μπορεί να ευθύνονται εν μέρει ή και εξολοκλήρου για τη δύσπνοια είναι η αναιμία, οι νόσοι του θυρεοειδούς, η χρόνια νεφρική νόσος, ο ασκίτης, η κυφοσκολίωση ή ακόμα και η κύηση. Τέλος, οι κρίσεις πανικού, οι αγχώδεις διαταραχές και η κατάθλιψη μπορεί να εκδηλώνονται μεταξύ άλλων με δύσπνοια και οφείλουμε να διερευνήσουμε τον ασθενή και προς την κατεύθυνση αυτή.
Η υποκειμενικότητα του συμπτώματος της δύσπνοιας, το πλήθος των πιθανών υποκείμενων αιτίων από διάφορα συστήματα και οι πιθανές τους αλληλεπιδράσεις, καθιστούν τη διαφοροδιάγνωσή της δύσκολη και προκλητική και καταδεικνύουν ότι: «Η ιατρική είναι σίγουρα επιστήμη, αλλά η εφαρμογή της είναι τέχνη».
 ΚΕΡΑΜΙΔΑ ΚΑΛΛΙΟΠΗ, ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΟΣ-stogiatro.gr

Categories: iatrika

θρόμβωση

Η θρόμβωση σκοτώνει 1 στους 4 ανθρώπους παγκοσμίως

Η θρόμβωση είναι κύρια αιτία θανάτου παγκοσμίως με 1 στους 4 ανθρώπους να πεθαίνουν εξαιτίας της.
Στην Ελλάδα 50.000 άτομα κάθε χρόνο σκοτώνει η φλεβική θρομβοεμβολική νόσος, ενώ 35.000 άνθρωποι στη χώρα μας κάθε έτος παθαίνουν εγκεφαλικά επεισόδια και 20.000 εμφράγματα μυοκαρδίου.

Επιπλέον 300.000 Έλληνες πάσχουν από κολπική μαρμαρυγή αλλά ένα μεγάλο ποσοστό αυτών δεν έχει καθόλου συμπτώματα και αγνοεί τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου.

Τα παραπάνω ανέφεραν οι ειδικοί σε συνέντευξη τύπου με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Θρόμβωσης, που εορτάζεται κάθε χρόνο στις 13 Οκτωβρίου.

Δυστυχώς μόνο 7% των ατόμων παγκόσμια ανησυχούν για τη θρόμβωση και τους κινδύνους της, όταν νοσήσουν, ανέφερε ο κ. Γιώργος Ανδρικόπουλος, Πρόεδρος του Ινστιτούτου Μελέτης και Εκπαίδευσης στη Θρόμβωση και την Αντιθρομβωτική  Αγωγή (ΙΜΕΘΑ).

Όπως εξήγησε η θρόμβωση και η αντιμετώπισή της είναι αντικείμενο πολλών ειδικοτήτων, και για το λόγο αυτό στη χώρα μας, συμμετέχουν στον εορτασμό 16 επιστημονικές εταιρείες, η κάθε μία από τις οποίες έχει διαφορετικά επιστημονικά δεδομένα για την νόσο.
 
«Η φλεβική θρομβοεμβολική νόσος είναι η κύρια αιτία ενδονοσοκομειακών θανάτων παγκόσμια, που όμως θα μπορούσε  να προληφθεί αν κάθε νοσοκομείο της χώρας μας ήταν υποχρεωμένο να κάνει εκτίμηση του θρομβοεμβολικού κινδύνου σε κάθε ασθενή που κάνει εισαγωγή και άρα εφάρμοζε και τα κατάλληλα μέτρα πρόληψης σύμφωνα με τις διεθνείς κατευθυντήριες οδηγίες» τόνισε ο κ. Ανδρικόπουλος

Την ίδια στιγμή στη χώρα μας το 3% του πληθυσμού άνω των 14 ετών πάσχει από κολπική μαρμαρυγή. Υπολογίζεται ότι στην Ελλάδα σήμερα υπάρχουν περίπου 300.000 άτομα με κολπική μαρμαρυγή, ενώ εκτιμάται ότι η κολπική μαρμαρυγή αποτελεί την αιτία για το 15% του συνόλου των 15.000.000 εγκεφαλικών επεισοδίων, που καταγράφονται κάθε χρόνο παγκόσμια. Στη χώρα μας μάλιστα το πρόβλημα θα διογκωθεί περισσότερο τα προσεχή έτη γιατί στις ηλικίες άνω των 75 ετών η συχνότητα της κολπικής μαρμαρυγής ξεπερνά το 10% όπως προειδοποιούν οι επιστήμονες.

Με δεδομένη μάλιστα τη συνεχή αύξηση του αριθμού των ηλικιωμένων στον ελληνικό πληθυσμό, το πρόβλημα της σχετιζόμενης με την κολπική μαρμαρυγή θρομβοεμβολικής νόσου θα αποτελέσει έναν εφιάλτη όχι μόνο για το σύστημα υγείας αλλά και για τη δημοσιοοικονομική ισορροπία της χώρας αφού διεθνείς στατιστικές δείχνουν ότι 10 - 40% των ατόμων με κολπική μαρμαρυγή έχουν ανάγκη νοσηλείας κατά τη διάρκεια ενός έτους.

«Η υιοθέτηση των βασικών αρχών της μεσογειακής διατροφής, η άσκηση, η αντιμετώπιση της υπέρτασης έγκαιρα  και το ηλεκτροκαρδιογράφημα όταν κάποιος αισθάνεται ότι η καρδιά του κτυπά γρήγορα και ακανόνιστα είναι οι πλέον βασικοί παράγοντες πρόληψης της νόσου. Η κολπική μαρμαρυγή θεραπεύεται σε μεγάλο ποσοστό, είτε με αντιαρρυθμική φαρμακευτική αγωγή είτε με επέμβαση κατάλυσης (ablation). Απαιτείστε από το γιατρό σας ενημέρωση για την καλύτερη μέθοδο αντιμετώπισής της για τη δική σας περίπτωση» επεσήμανε ο κ. Ανδρικόπουλος.

Το έμφραγμα του μυοκαρδίου, επεσήμανε ο κ. Δημήτρης Ρίχτερ, Αντιπρόεδρος του ΙΜΕΘΑ, είναι μία ακόμα θανατηφόρα μορφή θρόμβωσης, με 20.000 νέα εμφράγματα μυοκαρδίου να συμβαίνουν κάθε χρόνο στη χώρα μας.

Η σοβαρή οικονομική κρίση έχει δυστυχώς συνέπειες και στην περίπτωση του εμφράγματος του μυοκαρδίου αφού 1 στους 6 εγκαταλείπει την υπολιπιδαιμική αγωγή λόγω της αυξημένης οικονομικής δαπάνης για την προμήθεια φαρμάκων σύμφωνα με στοιχεία από το πρόγραμμα πρόληψης του ΕΛΙΚΑΡ, στο οποίο συμμετέχουν 60.000 άτομα.
Η ενημέρωση ασθενών και επαγγελματιών υγείας, αντιμετώπιση παραγόντων κινδύνου από την παιδική ηλικία κι έγκαιρη και αποτελεσματική θεραπεία όπου χρειάζεται, μπορούν να προλάβουν τη θρόμβωση τονίζουν οι ειδικοί.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει θέσει ως στόχο τη μείωση των θανάτων από τη Θρόμβωση κατά 25% ως το 2025. «Είναι ένας στόχος απολύτως εφικτός» τονίζουν οι ειδικοί  φτάνει βέβαια να υιοθετήσουμε όλοι ένα υγιεινό τρόπο ζωής και να ακολουθείτε σε όσους είναι απαραίτητη η κατάλληλη θεραπεία.
stogiatro.gr

Categories: iatrika

Η καρδιακή τροπονίνη ως εργαλείο διαστρωμάτωσης κινδύνου στα πλαίσια πρωτογενούς πρόληψης

Αν δεν βλέπετε σωστά αυτό το email πατήστε εδώ

Η καρδιακή τροπονίνη ως εργαλείο διαστρωμάτωσης κινδύνου στα πλαίσια πρωτογενούς πρόληψης Η μελέτη WOSCOPS από τη Σκωτία ήταν μια μελέτη πρωτογενούς πρόληψης στην οποία άνδρες με αυξημένη LDL-χοληστερόλη τυχαιοποιήθηκαν σε 40 mg πραβαστατίνη ή placebo. Σε 3.318 από αυτούς, στους οποίους μετρήθηκε η τροπονίνη Ι (με υψηλής ευαισθησίας μέθοδο) στη βασική κατάσταση και στον 1 χρόνο, διαπιστώθηκε ότι η τροπονίνη ήταν ανεξάρτητος προγνωστικός δείκτης εμφράγματος ή θανάτου με περίπου 2,5 φορές υψηλότερο κίνδυνο στο ανώτερο τεταρτημόριο (≥5,2 ng/l) σε σχέση με το χαμηλότερο (≤3,1 ng/l). Η μεταβολή της συγκέντρωσης της τροπονίνης στον 1 χρόνο σχετιζόταν επίσης με τον κίνδυνο εμφράγματος ή θανάτου. Οι άνδρες που πήραν πραβαστατίνη παρουσίασαν μεγαλύτερη μείωση της τροπονίνης, με διπλάσιο αριθμό σε σύγκριση με το placebo να βρίσκεται στο ανώτερο πεμπτημόριο μείωσης της τροπονίνης (αυτή η ομάδα είχε και το χαμηλότερο κίνδυνο συμβαμάτων κατά την παρακολούθηση, 1,4% στην πενταετία). Η προγνωστική σημασία της μείωσης της τροπονίνης ήταν ανεξάρτητη της μείωσης της χοληστερόλης. Το γεγονός ότι οι βασικές τιμές τροπονίνης σε άτομα χωρίς γνωστή στεφανιαία νόσο μπορεί να είναι προγνωστική αγγειακών συμβαμάτων έχει αναφερθεί και σε παλαιότερες δημοσιεύσεις, αφού με την έλευση των υψηλής ευαισθησίας μεθόδων μέτρησης κατέστη δυνατή η ποσοτικοποίηση πολύ μικρών συγκεντρώσεων στον ορό σε «υγιή» άτομα. Παραπομπή Ford I, Shah ASV, Zhang R, et al.  High-Sensitivity Cardiac Troponin, Statin Therapy, and Risk of Coronary Heart Disease. J Am Coll Cardiol. 2016 Dec 27;68(25):2719-28. Everett BM, Zeller T, Glynn RJ, et al. High-sensitivity cardiac troponin I and B-type natriuretic Peptide as predictors of vascular events in primary prevention: impact of statin therapy. Circulation. 2015 May 26;131(21):1851-60. de Lemos JA, Drazner MH, Omland T, et al. Association of troponin T detected with a highly sensitive assay and cardiac structure and mortality risk in the general population. JAMA. 2010 Dec 8;304(22):2503-12.

Categories: iatrika

Βήτα-αποκλειστές μετά από έμφραγμα σε ηλικιωμένους και με κακή λειτουργική κατάσταση ασθενείς

Βήτα-αποκλειστές μετά από έμφραγμα σε ηλικιωμένους και με κακή λειτουργική κατάσταση ασθενείς
Σε μια ενδιαφέρουσα μελέτη που δημοσιεύεται στο JAMA Internal Medicine αναδεικνύεται ότι η συνταγογράφηση ορισμένων φαρμάκων σε ηλικιωμένους και ιδιαίτερα σε εκείνους με γνωσιακή έκπτωση και επηρεασμένη λειτουργικότητα απαιτεί προσεκτικό ζύγισμα του οφέλους έναντι των πιθανών ανεπιθύμητων ενεργειών. Οι β-αποκλειστές σε εμφραγματίες είναι γνωστό ότι συνδέονται με μείωση της θνησιμότητας κατά 25-30%.
Αμερικανοί ερευνητές ανέλυσαν δεδομένα από 15.270 ασθενείς άνω των 65 ετών που ζουν σε οίκους ευγηρίας ή άλλες παρόμοιες δομές υποβοηθούμενης διαβίωσης και υπέστησαν οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου. Εξ αυτών, περί το 60% έλαβε β-αποκλειστές μετά το έμφραγμα. Η ανάλυση έγινε με υπολογισμό βαθμολογίας επιρρέπειας (propensity score) βάσει της οποίας δημιουργήθηκαν δύο συγκρίσιμες κοόρτες 5.496 ασθενών η καθεμιά (η μία περιελάμβανε ασθενείς που έλαβαν και η άλλη ασθενείς που δεν έλαβαν β-αποκλειστές). Η μελέτη επιβεβαίωσε ό,τι γνωρίζουμε για το όφελος των β-αποκλειστών στους μετεμφραγματικούς ασθενείς μειώνοντας τον κίνδυνο θανάτου κατά 26% (95% διάστημα αξιοπιστίας 17-33%). Ωστόσο, αυτή η ευεργετική δράση συνοδεύτηκε από αυξημένο κίνδυνο κατά 14% (95% διάστημα αξιοπιστίας 2-28%) σημαντικής έκπτωσης της λειτουργικότητας των ασθενών (στην κλίμακα Morris εκτέλεσης των καθημερινών δραστηριοτήτων). Ο κίνδυνος ήταν μεγαλύτερος σε αυτούς που είχαν μέτρια ή σοβαρή άνοια. Θα πρέπει πάντως να σημειωθεί ότι η μελέτη, αν και περιέλαβε μεγάλο αριθμό ασθενών, δεν ήταν τυχαιοποιημένη, αλλά παρατηρησιακή (επομένως οι αρχικές ομάδες ασθενών ήταν μη συγκρίσιμες ως προς τα βασικά τους χαρακτηριστικά). Ωστόσο, η ανάλυση μετά από propensity score matching είναι η πιο αξιόπιστη ίσως μέθοδος εξαγωγής συμπερασμάτων από ένα τέτοιο σύνολο δεδομένων.
Το συμπέρασμα που προκύπτει είναι ότι σε ασθενείς με μέτρια ή σοβαρή άνοια η χορήγηση β-αποκλειστών θα πρέπει να συνοδεύεται από αυξημένη εγρήγορση και παρακολούθηση της γνωσιακής κατάστασης και της λειτουργικής κατάστασης των ασθενών αυτών, αφού μακρότερη επιβίωση δεν σημαίνει και καλύτερη επιβίωση.
Παραπομπές
Steinman MA, Zullo MR, Lee Y, et al. Association of beta-blockers with functional outcomes, death, and rehospitalization in older nursing home residents after acute myocardial infarction. JAMA Intern Med 2016; DOI:10.1001/jamainternmed.2016.7701.

Categories: iatrika

ICD σε μη ισχαιμική μυοκαρδιοπάθεια

Μετα-ανάλυση: ICD σε μη ισχαιμική μυοκαρδιοπάθεια Οι εμφυτευόμενοι απινιδωτές θεωρούνται σήμερα ένα αποτελεσματικό εργαλείο για την πρόληψη του αιφνιδίου καρδιακού θανάτου, τουλάχιστον σε συγκεκριμένες ομάδες ασθενών υψηλού κινδύνου. Ωστόσο, στην καρδιακή ανεπάρκεια τα δεδομένα για την αποτελεσματικότητά τους προέρχονται κυρίως από μελέτες που περιέλαβαν περισσότερους ασθενείς με ισχαιμική μυοκαρδιακή νόσο. Η μελέτη DANISH ήρθε πρόσφατα να κλονίσει την πίστη στην αποτελεσματικότητα των ICD σε ασθενείς με μη ισχαιμική μυοκαρδιοπάθεια. Σε μια μετα-ανάλυση, η οποία δημοσιεύεται στο Circulation και επικεντρώθηκε ακριβώς σε αυτήν την ομάδα ασθενών συμπεριλαμβάνοντας και τις μελέτες DANISH και COMPANION φαίνεται ότι ο ICD συνδέεται με μειωμένο κίνδυνο θνησιμότητας. Συγκεκριμένα, περιελήφθησαν 2.970 ασθενείς με μη ισχαιμική καρδιοπάθεια από 6 τυχαιοποιημένες κλινικές δοκιμές. Ο απινιδωτής συσχετίστηκε με 23% (95% διάστημα αξιοπιστίας 9-36%) μειωμένο κίνδυνο θανάτου από οποιοδήποτε αίτιο. Στην ανάλυση των μελετών που συνέκριναν τον απινιδωτή μόνο με τη βέλτιστη φαρμακευτική αγωγή τα αποτελέσματα ήταν παρόμοια, δείχνοντας μείωση του κινδύνου θνησιμότητας κατά 24% (95% διάστημα αξιοπιστίας 6-38%). Σε κάθε περίπτωση, τα δεδομένα των μετα-αναλύσεων δεν μπορούν να υποκαταστήσουν τις καλής ποιότητας τυχαιοποιημένες κλινικές δοκιμές, οι οποίες ενδεχομένως στο μέλλον θα δώσουν περισσότερες απαντήσεις για τη χρησιμότητα του ICD στις διάφορες υποκατηγορίες ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια/μυοκαρδιοπάθειες. Παραπομπή Golwala H, Bajaj NS, Arora G, Arora P. Implantable Cardioverter-Defibrillator for Non Ischemic Cardiomyopathy: An Updated Meta-Analysis. https://doi.org/10.1161/CIRCULATIONAHA.116.026056.

Categories: iatrika

Γυναίκες με υπέρταση

Γυναίκες με υπέρταση στη μέση ηλικία έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο άνοιας

• Iatronet
• Δευτέρα 09 Οκτωβρίου 2017

Γυναίκες που εμφανίζουν υπέρταση στη μέση ηλικία έχουν υψηλότερο κίνδυνο άνοιας μελλοντικά, αλλά το ίδιο δεν συμβαίνει στους άντρες, σύμφωνα με έρευνα του Kaiser Permanente in Oakland, στην Καλιφόρνια.
Ενώ έρευνες έχουν υποδείξει σχέση μεταξύ υπέρτασης και κινδύνου για άνοια, στόχος της νέας έρευνας ήταν να διαπσιτώσει αν  η σχέση ποικίλλει ανάλογα με την ηλικία και το φύλο.
Ερευνητές ανέλυσαν στοιχεία της αρτηριακής πίεσης, που αποκτήθηκαν μεταξύ  1964 και 1973 – όταν η μέση ηλικία των συμμετεχόντων ήταν 33 ετών- και μεταξύ 1978 και 1985, όταν η μέση ηλικία ήταν τα 44.
Εντόπισαν πάλι τους συμμετέχοντες από το 1996 έως το 2015 και διαπίστωσαν ότι κατά το διάστημα αυτό, 532 συμμετέχοντες είχαν διαγνωστεί με άνοια.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, γυναίκες με υπέρταση στην ηλικία των 30 δεν είχαν μεγαλύτερο κίνδυνο άνοιας σε σχέση με αυτές που είχαν φυσιολογική πίεση, αλλά όσες είχαν υπέρταση στα 40 είχαν 65% υψηλότερο κίνδυνο άνοιας.
Οι ερευνητές δεν ανακάλυψαν σχέση μεταξύ της υπέρτασης στους άντρες σε αυτές τις ηλικιακές ομάδες και του κινδύνου για άνοια.
Η έρευνα, που δημοσιεύτηκε στο Neurology, έγινε σε  7.238 ενήλικες.

Categories: iatrika

γυναίκες και καρδιοπάθεια

Γιατί οι γυναίκες εμφανίζουν καρδιοπάθεια πιο αργά από τους άντρες;

• Iatronet
• Δευτέρα 09 Οκτωβρίου 2017

Ερευνώντας γιατί η καρδιοπάθεια γενικά εμφανίζεται αργότερα στις γυναίκες παρά στους άντρες, ερευνητές ανακάλυψαν ότι η αλληλεπίδραση μεταξύ γυναικείων ορμονών και μορίου του βιολογικού ρολογιού προστατεύουν την υγεία της καρδιάς των γυναικών καθώς γερνούν.
Τα ευρήματα, που δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό Cardiovascular Research, θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε νέες αγωγές για την πρόληψη της καρδιοπάθειας καθώς ο άνθρωπος μεγαλώνει.
Η Tami Martino, καθηγήτρια του University of Guelph στο Οντάριο, δήλωσε ότι πρόκειται για την πρώτη έρευνα που δείχνει σχέση μεταξύ γυναικείων ορμονών, του κιρκαδιανού μηχανισμού και της παρατήρησης ότι οι γυναίκες έχουν σημαντική προστασία από την καρδιοπάθεια σε σύγκριση με τους άντρες.
Σε παλαιότερες έρευνες, η συγκεκριμένη ομάδα ανακάλυψε ότι το έμφραγμα είναι χειρότερο στους άντρες έναντι γυναικών παρόμοιας ηλικίας.
Η έρευνα ανακάλυψε επίσης ότι το έμφραγμα στους άντρες ήταν πιο έντονο κατά τη διάρκεια του ύπνου.
Αυτό οδήγησε στην ιδέα ότι ο κιρκαδιανός μηχανισμός θα μπορούσε να εργάζεται διαφορετικά στις καρδιές αντρών και γυναικών.
Οι ερευνητές μελέτησαν ποντικούς μεγάλης ηλικίας με μετάλλαξη στο γενετικό ρολόι που αποσυγχρονίζει τον κιρκαδιανό ρυθμό.
Ανακάλυψαν ότι τα καρδιακά κύτταρα των θηλυκών ποντικών είναι διαφορετικά από αυτά των αρσενικών.
Οι αρσενικές καρδιές είχαν χειρότερα προφίλ γλυκόζης και ενέργειας. Αντίθετα, θηλυκές καρδιές είχαν υγιεινό προφίλ καρδιολιπίνης και καλύτερη ενέργεια.
Ωστόσο, το πλεονέκτημα για τις γυναίκες χάθηκε όταν αφαιρέθηκαν οι ωοθήκες- σαφές σημάδι  ότι οι ορμόνες, όπως τα οιστρογόνα, προστατεύουν την καρδιά ακόμα και όταν ο κιρκαδιανός μηχανισμός διαταράσσεται, δήλωσε η Martino.
Τα ευρήματα θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε κλινικά οφέλη για γυναίκες και άντρες, πρόσθεσε.

Categories: iatrika

Νόμπελ Ιατρικής 2017

Φυσικοί και Φυσική από το διαδίκτυο

Νόμπελ Ιατρικής 2017 για τον μοριακό μηχανισμό που ελέγχει τον κιρκαδιανό ρυθμό

Posted on 02/10/2017

Τρεις ερευνητές, οι Τζέφρι Χαλλ (Jeffrey C. Hall), Μάικλ Ρόσμπας (Michael Rosbach) και Μάικλ Γιανγκ (Michael W. Young), μοιράζονται φέτος το Νόμπελ Ιατρικής/Φυσιολογίας για τη μελέτη τους σχετικά με τον μοριακό μηχανισμό που ελέγχει τον κιρκαδιανό ρυθμό, σύμφωνα με την σχετική ανακοίνωση της επιτροπής των βραβείων.

Η ζωή στη Γη είναι προσαρμοσμένη στην περιστροφή του πλανήτη μας γύρω από τον άξονά της. Γνωρίζουμε ότι οι ζωντανοί οργανισμοί, συμπεριλαμβανομένων των ανθρώπων, έχουν ένα εσωτερικό βιολογικό ρολόι που τους βοηθά να προβλέπουν και να προσαρμόζονται στον κανονικό ρυθμό της ημέρας. Αλλά πως λειτουργεί αυτό το ρολόι; Οι Jeffrey C. Hall, Michael Rosbash και Michael W. Young κατάφεραν να μελετήσουν το βιολογικό μας ρολόι και να αποσαφηνίσουν την εσωτερική του λειτουργία. Τα ευρήματά τους εξηγούν πως τα φυτά, τα ζώα και οι άνθρωποι προσαρμόζουν τον βιολογικό τους ρυθμό έτσι ώστε να συγχρονίζονται με την 24ωρη περιστροφή της Γης.
Χρησιμοποιώντας μύγες φρούτων (την γνωστή Δροσόφιλα) σαν πρότυπο οργανισμού, οι ερευνητές που βραβεύθηκαν το φετινό Νόμπελ Ιατρικής απομόνωσαν ένα γονίδιο που ελέγχει τον καθημερινό βιολογικό ρυθμό. Έδειξαν ότι το γονίδιο αυτό κωδικοποιεί μια πρωτεΐνη που συσσωρεύεται στο κύτταρο κατά τη διάρκεια της νύχτας, αλλά μειώνεται κατά τη διάρκεια της ημέρας. Στη συνέχεια, ταυτοποίησαν κι άλλες πρωτεΐνες αυτού του μηχανισμού, αποκαλύπτοντας τον μηχανισμό που διέπει το αυτο-συντηρούμενο ρολόι μέσα στο κύτταρο.

Πλέον γνωρίζουμε ότι τα βιολογικά ρολόγια λειτουργούν με τις ίδιες αρχές και στα κύτταρα άλλων πολυκύτταρων οργανισμών, συμπεριλαμβανομένων των ανθρώπων.
Με εξαιρετική ακρίβεια, το εσωτερικό μας ρολόι προσαρμόζει την φυσιολογία μας στις δραματικά διαφορετικές φάσεις της ημέρας. Το ρολόι ρυθμίζει τις κρίσιμες λειτουργίες όπως τη συμπεριφορά, τα επίπεδα των ορμονών, τον ύπνο, την θερμοκρασία του σώματος και τον μεταβολισμό. Η ευεξία μας επηρεάζεται όταν υπάρχει προσωρινή αναντιστοιχία μεταξύ του εξωτερικού περιβάλλοντος και του εσωτερικού βιολογικού ρολογιού, για παράδειγμα όταν ταξιδεύουμε σε διαφορετικές ζώνες ώρας και βιώνουμε το λεγόμενο «jet lag». Επίσης, υπάρχουν ενδείξεις ότι η χρόνια απόκλιση μεταξύ του τρόπου ζωής και του ρυθμού που υπαγορεύει ο εσωτερικός χρονομέτρης μας συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο για διάφορες ασθένειες.

Eικόνα 1: Εσωτερικό βιολογικό ρολόι. Τα φύλλα του φυτού μιμόζα ανοίγουν προς τον ήλιο κατά την διάρκεια της ημέρας, αλλά κλείνουν κοντά στο σούρουπο (πάνω μέρος). Ο αστρονόμος Jean Jacques d’Ortous de Mairan  έβαλε το φυτό στο σκοτάδι (κάτω μέρος) και βρήκε ότι τα φύλλα συνεχίζουν να ακολουθούν τον καθημερινό ρυθμό τους, ακόμη και χωρίς τις διακυμάνσεις στο καθημερινό φως. Το ζητούμενο ήταν αν κιρκαδιανή συμπεριφορά σε φυτά και ζώα διέπονται από ένα ενδογενές ρολόι, ή είναι μια απλή αντίδραση σε εξωτερικά ερεθίσματα κιρκαδιανής φύσης,

Αναγνώριση του γονιδιακού ρολογιού
Κατά την διάρκεια της δεκαετίας του 1970 ο φυσικός Seymour Benzer και ο μαθητής του Ronald Konopka, αναρωτήθηκαν αν είναι δυνατόν να εντοπιστούν γονίδια που να ελέγχουν τον κιρκαδιανό ρυθμό στην μύγα Δροσόφιλα. Έδειξαν ότι οι μεταλλάξεις σε ένα άγνωστο γονίδιο διατάραξαν το κιρκαδιανό ρολόι των μυγών. Ονόμασαν το γονίδιο αυτό περίοδο.
Όμως πως θα μπορούσε αυτό το γονίδιο να επηρεάσει τον κιρκάδιο ρυθμό;
Οι βραβευθέντες με το φετινό βραβείο Νόμπελ Ιατρικής, είχαν μελετήσει επίσης τις μύγες των φρούτων, με στόχο να ανακαλύψουν πως λειτουργεί το ρολόι. Το 1984 οι Jeffrey Hall και Michael Rosbash στο Πανεπιστήμιο Brandeis στη Βοστόνη, συνεργαζόμενοι στενά με τον Michael Young στο Πανεπιστήμιο Rockefeller στη Νέα Υόρκη, κατάφεραν να απομονώσουν το γονίδιο της περιόδου. Οι Jeffrey Hall και Michael Rosbash στη συνέχεια ανακάλυψαν ότι η πρωτεΐνη PER που κωδικοποιείται από γονίδιο περίοδος, συσσωρεύεται κατά την διάρκεια της νύχτας και ελαττώνεται κατά την διάρκεια της ημέρας. Έτσι, τα επίπεδα της πρωτεΐνης PER ταλαντώνονται κατά την διάρκεια ενός 24-ωρου κύκλου, σε συγχρονισμό με τον κιρκαδιανό ρυθμό.
Ο αυτορυθμιζόμενος μηχανισμός ρολογιού
Ο επόμενος βασικός στόχος ήταν να κατανοήσουμε πως μπορούν να δημιουργηθούν και να διατηρηθούν τέτοιες κιρκαδιανές ταλαντώσεις. Οι Jeffrey Hall και Michael Rosbash υπέθεσαν ότι η πρωτεΐνη PER μπλόκαρε την δραστηριότητα του γονιδίου της περιόδου. Υποστήριξαν ότι με έναν ανασταλτικό τρόπο ανάδρασης, η πρωτεΐνη PER θα μπορούσε να αποτρέψει την δική της σύνθεση και να ρυθμίσει το δικό της επίπεδο σε έναν συνεχή κυκλικό ρυθμό. (εικόνα 2Α).

Εικόνα 2Α: Μια απλοποιημένη απεικόνιση της ρύθμισης της ανατροφοδότησης του γονιδίου της περιόδου. Η εικόνα δείχνει την ακολουθία συμβάντων κατά την διάρκεια μιας 24ωρης ταλάντωσης. Όταν το γονίδιο της περιόδου είναι ενεργό, κατασκευάζεται το mRNA της περιόδου. Το mRNA μεταφέρεται στο κυτταρόπλασμα του κυττάρου και χρησιμεύει ως εκμαγείο για την παραγωγή της πρωτεΐνης PER. Η πρωτεΐνη PER συσσωρεύεται στον πυρήνα του κυττάρου, όπου η δράση του γονιδίου περίοδος εμποδίζεται. Αυτό δημιουργεί τον μηχανισμό ανασταλτικής ανάδρασης στον οποίο βασίζεται ένας κιρκάδιος ρυθμός.

Το μοντέλο αυτό ήταν ελκυστικό, αλλά έλειπαν μερικά κομμάτια του παζλ. Για να εμποδίσει την δραστηριότητα του γονιδίου της περιόδου, η πρωτεΐνη PER που παράγεται στο κυτταρόπλασμα, θα πρέπει να φθάσει στον πυρήνα του κυττάρου, όπου βρίσκεται το γενετικό υλικό. Οι Jeffrey Hall και Michael Rosbash είχαν δείξει ότι η πρωτεΐνη PER συσσωρεύεται στον πυρήνα κατά τη διάρκεια της νύχτας, αλλά πώς πήγαινε εκεί; Το 1994 ο Michael Young ανακάλυψε ένα δεύτερο γονίδιο ρολόι, που κωδικοποιεί την πρωτεΐνη ΤΙΜ που απαιτείται για έναν φυσιολογικό κιρκάδιο ρυθμό. Στην κομψή εργασία του απέδειξε πως όταν η ΤΙΜ συνδέεται με την PER, οι δυο πρωτεΐνες είναι ικανές να διεισδύσουν στον πυρήνα του κυττάρου όπου σταματoύν την δραστηριότητα του γονιδίου της περιόδου.

Eικόνα 2Β: Μια απλοποιημένη απεικόνιση των μοριακών συστατικών του κιρκάδιου ρολογιού.

Ένας τέτοιος ρυθμιστικός μηχανισμός ανατροφοδότησης εξήγησε πως προέκυψε αυτή η ταλάντωση των κυτταρικών πρωτεϊνικών επιπέδων, αλλά παρέμεναν ακόμα κάποιες αναπάντητες ερωτήσεις. Πως καθορίζεται η περίοδος των ταλαντώσεων; Ο Michael Young εντόπισε ακόμα ένα γονίδιο, αυτό που κωδικοποιεί τη πρωτεΐνη DBT, η οποία αποικοδομεί την πρωτεΐνη PER. Αυτό εξηγεί πως μια ταλάντωση προσαρμόζεται για να ταιριάζει περισσότερο με έναν κύκλο 24 ωρών.
Οι ανακαλύψεις αυτές καθιέρωσαν τις βασικές μηχανιστικές αρχές για το βιολογικό ρολόι. Στα απόμενα χρόνια διευκρινίστηκαν άλλα μοριακά συστατικά του βιολογικού ρολογιού, εξηγώντας την σταθερότητα και την λειτουργία του. Για παράδειγμα οι βραβευμένοι με το νόμπελ ιατρικής 2017 ταυτοποίησαν τις επιπλέον πρωτεΐνες που απαιτούνται για την ενεργοποίηση του γονιδίου της περιόδου, καθώς και για τον μηχανισμό με τον οποίο το φως μπορεί να συγχρονίσει το ρολόι.
Το βιολογικό ρολόι εμπλέκεται σε πολλές πτυχές της σύνθετης φυσιολογίας μας. Γνωρίζουμε πλέον ότι όλοι οι πολυκύτταροι οργανισμοί, μαζί με τους ανθρώπους, χρησιμοποιούν έναν παρόμοιο μηχανισμό για τον έλεγχο των κιρκάδιων ρυθμών. Ένα μεγάλο ποσοστό των γονιδίων μας ρυθμίζεται από το βιολογικό ρολόι, οπότε, ένας προσεκτικά βαθμονομημένος κιρκαδιανός ρυθμός προσαρμόζει την φυσιολογία μας στις διάφορες φάσεις της ημέρας (εικόνα 3). Από τις σημαντικές ανακαλύψεις των τριών βραβευθέντων, η κιρκάδια βιολογία έχει εξελιχθεί σε ένα τεράστιο και εξαιρετικά δυναμικό ερευνητικό πεδίο, με επιπτώσεις στην υγεία μας.

Εικόνα 3: Το κιρκαδιανό ρολόι προβλέπει και προσαρμόζει την φυσιολογία μας στις διάφορες φάσεις της ημέρας. Το βιολογικό ρολόι βοηθά στη ρύθμιση των συνηθειών του ύπνου, της διατροφικής συμπεριφοράς, της απελευθέρωσης ορμονών και της θερμοκρασίας του σώματος.

Categories: iatrika

Νέα εξέταση εντοπίζει γρήγορα το έμφραγμα

• Iatronet
• Παρασκευή 29 Σεπτεμβρίου 2017

Αναπτύχθηκε νέα εξέταση αίματος για γρήγορο εντοπισμό του εμφράγματος.
Η εξέταση θα μπορούσε να επιταχύνει τη διάγνωση και να βοηθήσει τους ασθενείς να εξέλθουν πιο γρήγορα από το νοσοκομείο.
Την εξέταση ανέπτυξαν ερευνητές του King's College London και δοκιμάστηκε στην Ευρώπη. Είναι πιο γρήγορη από το σύνηθες τεστ εντοπισμού και μπορεί γρήγορα να αποκλείσει το έμφραγμα σε περισσότερους ανθρώπους.
Το τεστ χρησιμοποιεί παρόμοια τεχνολογία με αυτή της εξέτασης τροπονίνης αλλά αναλύει το επίπεδο της πρωτεΐνης cMyC. Τα επίπεδά της στο αίμα αυξάνουν πιο γρήγορα μετά το έμφραγμα και σε μεγαλύτερη έκταση από την τροπονίνη, επομένως μπορεί να αποκλείσει το έμφραγμα σε μεγαλύτερο ποσοστό ασθενών αμέσως.
Ο Nilesh Samani, του British Heart Foundation, σημείωσε για την έρευνα, που δημοσιεύτηκε στο Circulation, ότι τα αρχικά αποτελέσματα με το cMyC test μοιάζουν πολύ υποσχόμενα για τους ασθενείς που θα μπορούσαν να διαγνωστούν πιο γρήγορα και να αντιμετωπιστούν ή να καθησυχαστούν και να γυρίσουν σπίτι.
Πρόσθεσε ότι χρειάζεται περαιτέρω έρευνα πριν συσταθεί η εξέταση ως αντικαταστάτρια του τεστ τροπονίνης.

Categories: iatrika